..E-posta: Şifre:
İzEdebiyat'a Üye Ol
Sıkça Sorulanlar
Şifrenizi mi unuttunuz?..
Bir klasik herkesin okumuş olmayı istediği ancak kimsenin okumayı istemediği eserdir. -Mark Twain
şiir
öykü
roman
deneme
eleştiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katılımı
Yazar Kütüphaneleri



Şu Anda Ne Yazıyorsunuz?
İnternet ve Yazarlık
Yazarlık Kaynakları
Yazma Süreci
İlk Roman
Kitap Yayınlatmak
Yeni Bir Dünya Düşlemek
Niçin Yazıyorum?
Yazarlar Hakkında Her Şey
Ben Bir Yazarım!
Şu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm başlıklar  


 


 

 




Arama Motoru

İzEdebiyat > İnceleme > Toplumbilim > Erdağ Duru




15 Nisan 2019
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih - Ermeni Sorunsalı (5. Bölüm)  
ARAP İSYANLARI, 30 EKİM 1918 MONDROS ATEŞKESİ

Erdağ Duru


11 Kasım 1918de Dünya Savaşı sona erdikten 2 gün sonra Müttefik donanması Boğaziçi’ne demirler, başkent İstanbul işgal edilir. 17 Kasım’da Bakü İngilizlerce işgal edilir. Ermeni milisler İngiliz ve Fransızlarla anlaşarak 19 Aralık 1918’de Dörtyol’a saldırır. İngilizler Batum ve Kars’ı işgal eder. 30 Nisan 1919 günü Kars'ın yönetimini Ermenilere devreder.


:GCI:
Osmanlı Dünya Savaşına girerken Suriye, Irak, Libya, Mısır ve Arabistan vilayetlerindeki Arap aşiretlerine güveniyordu. Ancak, umduğunu bulamadı. Osmanlı Halifesinin cihat çağrılarına kulak asmayan aşiretler İngiliz emperyalizminin projesiyle Osmanlı’ya karşı ayaklanırlar.

Mekke valisi Şeyh Şerif Hüseyin 1865 yılından itibaren Arap aşiretlerini örgütlemeye başlar. Hüseyin ve yardımcısı Emir Faysal İngiliz subayı ünlü casus Lawrence'tan istihbarat ve destek alırlar. 23 Ekim 1914’te Arap aşiretleri İngiliz ordusunun desteğiyle ayaklanır. Filistin bölgesi ve Kudüs İngilizlerin eline geçer. 1 Ekim 1918'de ise Hüseyin komutasındaki Arap milisler Şam'ı alır.

İttihat Terakki yönetimindeki Osmanlı, Kafkaslar dahil, Arap yarımadasındaki tüm topraklarını, Suriye, Irak, Filistin ve petrol bölgelerini kaybeder. Petrol bölgeleri İngilizler ile Fransızlar aralarında paylaşırlar. Baldırı çıplak aşiret liderleri, şeyhler, emirler Osmanlı’ya ihanet etmenin mükafatı olarak İngilizler tarafından kral ilan edilecek, bölgede sınırları cetvelle çizilmiş Suriye, Irak, Katar, Kuveyt, Ürdün, Suudi Arabistan gibi devletler kurulacaktır!
İşte günümüzde Anıtkabir'i baypas eden, lüks arabalarda, saraylarda, zevk ve sefahat içinde yüzen, kefiyeli, kanduralı, çok karılı kral, prenses ve prensler İngilizlerle işbirliği yapan o Arap aşiret liderlerinin torunlarıdır.

MONDROS ATEŞKESİ
I. Dünya Savaşı sona yaklaşırken Osmanlı tüm cephelerde bozguna uğrar: Araplar zafer şenlikleri yaparken Talat Paşa hükümeti ateşkes istemek zorunda kalır. İngilizler ateşkesi kabul etmez. Osmanlı son bir umutla ABD'den arabuluculuk dilenir! ABD de ilgilenmeyince 8 Ekim'de hükümet istifa eder. Yeni kurulan hükümet İngilizler ile 30 Ekim 1918'de Mondros Ateşkes antlaşmasını imzalar.

Ateşkes ilanından sonra Musul’u savunmak üzere bekleyen 70.000 kişilik ordu padişahın emriyle Şah-Fırat benzeri bir operasyonla (!) Nusaybin’e geri çekilir! İngilizler de tek bir kurşun atmadan ellerini kollarını sallayarak 15 Kasım 1918de Musul’a girerler !

11 Kasım 1918de Dünya Savaşı resmen sona erdikten 2 gün sonra Müttefik donanması Boğaziçi’ne demirler, başkent İstanbul işgal edilir. 17 Kasım’da Bakü İngilizlerce işgal edilir. Ermeni milisler İngiliz ve Fransızlarla anlaşarak 19 Aralık 1918’de Dörtyol’a saldırır. 24 Aralık 1918’de İngilizler Batum'u, 12 Ocak 1919da Kars’ı işgal eder. 30 Nisan 1919 günü Kars'ın yönetimini Ermenilere devrederler.

İngilizler Doğu'da Ermenilere güvendiği gibi, Batı’da Rumlara güveniyordu. Böylece Ege bölgesinin Yunanistan'a, Doğu Anadolu'nun Ermenistan'a, Güneydoğu'nun da Kürt aşiretlerine verilmesi planlanıyordu. Görüldüğü gibi bir zamanlar hepsi birer Osmanlı vatandaşı olan Arap, Kürt, Rum ve Ermeniler yüzyıllardır yaşadıkları kendi devletlerine karşı bir ihanet sürecine girmişlerdir. İngilizler Osmanlı’yı önce içten çökertme, yıpratma, ayaklanma, ardından İngiliz ordusuyla düzeni sağlama ve savaşmadan işgal etme projesini çok büyük bir başarıyla uygulamışlardır.

Bu plan ve proje doğrultusunda 15 Mayıs 1919 günü İzmir ve Ege Bölgesi İngiltere’den gelen talimat üzerine Yunan ordusunca işgal edilmeye başlanır. Bu arada Kuvayı Milliye ve ulusal güçler Anadolu ve Trakya'da oluşmakta olan Türk direnişini örgütlemeye başlar. İzmir'in işgal edildiği gün İstanbul'dan yola çıkan Mustafa Kemal Paşa 18 arkadaşıyla 19 Mayıs 1919’da Samsuna ulaşır. Bu arada18 Ocak 1919da Paris Barış Konferansı başlamıştır. Bu konferansa 22 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti de çağrılacak ve konferans 10 Ağustos 1920de Sèvres Antlaşmasının imzalanmasıyla sona erecektir.

MONDROS ATEŞKESİ NEYDİ ?
Herhangi sudan bir gerekçeyle ülkenin baştan sona işgalini öngören Mondros ateşkesi tam bir yıkım belgesiydi ve Ermenilere özel ayrıcalıklar tanıyordu. Ateşkesin dördüncü maddesi “Tüm savaş tutsakları ile gözaltına alınmış, ya da, tutsak Ermenilerin İstanbul'a getirilerek koşulsuz Müttefiklere teslim edilmesini" öngörüyordu.

En ilginci ise 24. maddeydi. Bu madde Müttefikler tarafından altı Ermeni ili (Vilâyeti Sitte) olarak kabul edilen Erzurum, Van, Elazığ, Diyarbakır, Sivas ve Bitlis'te Ermenilerle ilgili bir karışıklık çıkması durumunda, Müttefik ordularına bu illeri işgal etme hakkı tanıyordu! (Sonraki bölüm: Erzurum ve Sivas Kongreleri, Paris Barış Konferansı)





Söyleyeceklerim var!

Bu yazıda yazanlara katılıyor musunuz? Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Katılmadığınız, beğenmediğiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düşündüğünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazıları yorumlayabilmek için üye olmalısınız. Neden mi? İnanıyoruz ki, yüreklerini ve düşüncelerini çekinmeden okurlarına açan yazarlarımız, yazıları hakkında fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloğa geçebilmeliler.

Daha önceden kayıt olduysanız, burayı tıklayın.


 


İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.

Yazarın toplumbilim kümesinde bulunan diğer yazıları...
Holokost Yorgunluğu
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (16. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (13. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (17. Bölüm - Son)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (15. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih - Ermeni Sorunsalı (6. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (11. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (12. Bölüm)
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih: Ermeni Sorunsalı
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih – Ermeni Sorunsalı (10. Bölüm)

Yazarın İnceleme ana kümesinde bulunan diğer yazıları...
Osmanlı Saray Edebiyatı Divan Şiirinde Erotizm ve Cinsellik - 1
Osmanlı Saray Edebiyatı ve Divan Şiirinde Erotizm ve Cinsellik - 2
Bilderberg – "Eyes Wide Shut"
Her Milletin Ayrı Bir Devleti Olmalı mı?
Hiç Bilmediğimiz Bir Tarih - Ermeni Sorunsalı (8. Bölüm)

Yazarın diğer ana kümelerde yazmış olduğu yazılar...
Elsa'nın Gözleri [Şiir]
Avrupa'nın Bağrında Yırtık Dondan Fırlayan Neo - Siyonist Bir Ülke: Fransa [Eleştiri]
Facebook Neden Bana 30 Gün Tart Cezası Verdi? [Eleştiri]
Sanal İnternet Hapishanesi: Facebook [Eleştiri]
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrasına Neden Bilet Bulunamıyor? [Eleştiri]
Eyfel Kulesi Havada Takla Atarak Kıçıyla Gülerdi! [Eleştiri]
İsrail Nereye? (1. Bölüm) [Eleştiri]
Apartheid - Siyonist Irkçılığın Avdeti [Eleştiri]
Ermeni Apostolik Kilisesi Karanlık Geçmişiyle Yüzleşmelidir (4. Bölüm) [Eleştiri]
Endlösung: 65 Yaş Üstünden Kurtulmak! [Eleştiri]


Erdağ Duru kimdir?

Galatasaray Lisesi, İ. Ü. Edebiyat Fakültesi

Etkilendiği Yazarlar:
Kant, Russell, Montaigne, Voltaire


yazardan son gelenler

 




| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık

| Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim Yapım, 2024 | © Erdağ Duru, 2024
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır.
Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz.