Aşkın Üreme Mevsimi

Seval Deniz Karahaliloğlu

Aşk, benim çocukluğumun yazlık sinemalarında seyredilen Yeşilçam filmlerinin unutulmaz jönleriydi.
Herkesten gizli kurduğumuz rüyalarımızın ‘esas oğlanlarıydı’.
Yeşilçam filmlerinin nostaljisi ve film yıldızlarının romantizmi bir yana, bu şiirsel söylemi, biraz da lirik doğasından bağımsız düşünelim.
Hadi bir maceraya atılalım.
Onu, kavramların kuru ve soyut dünyasına indirgeyelim.
Hatta kısaca, asırlardan beri süre gelen toplumsal ve sosyal dayatmalar zincirinin davranışlara dönüşümü olarak tanımlayalım.
Yani, sokak diliyle basitçe ifade edecek olursak, ‘aşk’ hap gibi bir şeydir.
Bir bardak su vasıtası ile içilir, siz içmek istemeseniz de size zorla içirilir.
O nedenle, direnmenin bir manası yok. Çaresiz içecekseniz. Yani öğreneceksiniz.
Nam-ı diğer bu ‘hap bilgi’, sadece öğrenilmez aynı zamanda ‘öğretilir’.
Daha doğrusu, küçük yaşlardan itibaren bize, o savunmasız, saf beyinlerimize zorla sokulan ve adına ‘masal’ denilen kodlamalar bileşkesi ile tıkıştırılır.
Her gece milyonlarca ebeveyn, sanki matah bir şey yapıyorlarmışçasına, 5 yaşındaki çocuklarına tüm zamanların en tehlikeli ve muzır yayınını okurlar.
Hem de takındıkları en ‘melek’ tavırla.
Bir dostumun deyimiyle, tüm zamanların en erotik öyküsünü.
Yani, ‘Pamuk Prenses ve Yedi Cücelerin’ ibret-i alem hikayesini...
Hadi öyküyü birlikte hatırlayalım.
Neydi ana tema?
Üvey annesinden kaçan iyi kalpli bir prenses, onu kurtaran yedi cüceler ve hikayenin ‘esas oğlanı’ beyaz atlı prens.
Hikayenin başlangıç, gelişme ve sonuç bölümleri ile sizi sıkmayacağım.
Çünkü, büyük ihtimal beş yaşından beri size o kadar çok okundu ki bir kez daha okursanız bunalıma girebilirsiniz.
Daha kötüsü, büyük ihtimal şimdi de siz o meşum ‘masalı’ çocuklarınıza okumaktasınız.
Sonuç olarak, kocaman bir koro halinde hikayeyi kelimesi kelimesine ezbere burada tekrarlayabiliriz.
Hikayenin tek ilginç ve can alıcı noktasını, yani bütün kadın ve erkeklerin hayatını mahveden bölümü bir kez daha hatırlayalım.
Pamuk Prenses baygın bir halde cam tabutun içinde yatıyordur . Ve tam da prensimiz o can alıcı anda, beyaz atı ile dıkıdık dıkdıdık gelir.
Tüm zamanların en arzulanan prensi tavrıyla, (bu arada, Rudolf Valentino hikayesinin nereden çıktığını bir kez daha sorgulamanız için size mükemmel bir fırsat) Prensesin anlına kondurduğu (saflığı da bakın hele sevsinler) o ‘büyülü’ öpücükle, Pamuk Prensesi ‘hayata’ tekrar geri döndürür.
Nokta.

Çocukluktan yetişkinliğe geçişte, kadınlar ve erkekler kendilerine empoze edilen bu ‘fikre’, yani ‘aşık olma fikrine’ öylesine aşık olurlar ki, bu ‘aşk’ hastalıklı bir biçimde hayat boyu yakalarını bırakmaz.
Bu arada ‘şartlandırılma’ ve ‘eğilim’ meselesinin de üzerinde durmakta fayda var. Çocukluktan ergenliğe geçiş evresinde, görsel ve işitsel imgelemler tarafından adeta bombardımana tutulan birey, aşık olma fikrine kontrolü dışında ‘şartlandırılır’.
Beyaz perdeye yansıyan filmlerden, okunan edebi eserlere kadar zengin bir materyal yığınıyla her an burun buruna gelir.
Üstelik okul ve arkadaş çevresinde herkesin bir sevgilisinin olduğu gerçeği, kişi için ‘işi’ romantik olmaktan çıkarır, üyesi olduğu topluluktaki saygınlığını koruma yolunda vermesi gereken bir ‘sınava’, tabiri caizse bir ‘savaşa’ yada düpedüz ‘kabusa’ dönüşür.
İş, artık sevimli romantizminden tümüyle sıyrılıp, acıtan bir ‘zorunluluğa’ dönüşmüştür. Bakınız ergenlik dönemindeki, bir ergene sorulabilecek olan ‘daha senin sevilin yok mu?’ türünden, tüm zamanların en ‘aşağılayıcı’ sorusuna.

Modern zamanlarda, evimizin baş köşesine kurulan, aptal kutusundan izlenen filmler, kalitesi tartışma götürür dizi filmlerin ana teması daima aynı ‘leziz’ konudur, aşk.
Ayrıca, ihanet, kıskançlık, aşk üçgeni gibi ekstra ‘soslarla’ bezenen ve desteklenen ana temanın ‘lezzetine’ lezzet katılarak, aşk daha çekici hale getirilir..
Böylelikle, işitsel ve görsel olarak sürekli bir saldırıya maruz bırakılan ve aynı zamanda sosyal ilişkiler yumağı tarafından da kuşatılan birey, yetişkinlik döneminde aşk fikrine tamamen ‘uyum’ sağlamış, bir anlamda aşık olma fikrine ‘şartlandırılmış’, en azından ‘eğilim’ gösteren bir pozisyona itilir.
Kendi hikayesini yazmak, hadi konunun özüne uygun olarak daha romantik bir dille ifade edelim, kendi ‘aşk öyküsünü’ oluşturmak zorunda kalan birey, kendini öykünün baş ‘öznesi’ pozisyonuna oturtur.
Artık o, Pamuk Prenses yada Prens’tir. Daha ötesi, oynadığı veya ‘özdeşleştiği’ karakteri oynamanın ‘hazzını’ tatma sırası, artık ona gelmiştir.
İşte bu nedenle bütün kadınlar, taaa beş yaşından itibaren, bilinç altlarına kazılmış olan bu öğretiyle, hayatları boyunca asla gelmeyecek olan ‘beyaz atlı’ prensi bekleyerek kendilerini avuturlar.
Gelmeyeceğini anlayınca da zaten artık ‘iş işten geçmiş’ demektir.
Bakınız, evde kalmış fal meraklısı hanım kızlarımız.
Yada hayalinde yaşattığı beyaz atlı prens tipine uygun bir prototip bulduklarını düşündüklerinde, ‘Ah, işte en nihayet buldum, Evreka, Evreka diye bağırarak’, adamı ‘legal’ yollardan, ilk önce nikah masasına, sonra da yatağa atarlar.
Sonuç, genellikle kocaman bir ‘hüsran’ ve hayat boyu mutsuzluk olur.
Adına da nazik bir dille, ‘aradığı adamı bulamamak’, ‘yanlış seçim’ veya ‘ayrı dünyaların insanı olmak’ denir.
Yeşilçam filmlerinin unutulmaz repliği olan ‘Biz ayrı dünyaların insanıyız Müjgan’ cümlesinin neden bu kadar popüler olduğunu da böylelikle anlamış bulunuyoruz.

Bir de durumu, hayal meyal fark eden fakat yaşadıkları dar çevrenin sosyal kurallarını kıramayan ‘az gelişmiş mahallelerin, çok gelişmiş hatunları’ vardır ki, en zor durumda olan grup da onlardır. İnatla, bekledikleri beyaz atlı Valentino nedeniyle, kimseleri beğenmezler ve bunların da akıbetleri maalesef aynıdır.
Üstelik modern zamanların ‘Pamuk Prenses’ masalı daha ağdalı bir dille artık ‘beyaz cama da’ taşındığı için kaçış yoktur.
Her ‘aptal kutusunu’ açışta, hemen her kanalda düzinelerce gösterilen adına ‘soap opera’ denilen ve Türkçe’ye ‘sabun köpüğü’ olarak da çevirebileceğimiz, beyaz dizilerle hepten ‘aptallaştırılırlar’.
Bu arada, her gün bir yenisi çevrilerek, zaten var olan düzinelerce yerli melodrama sürekli olarak eklenen dizileri de dikkate olacak olursanız, işin vardığı ‘trajik boyutu’ daha iyi anlayabilirsiniz. Düzinelerce pamuk prenses ve beyaz atlı enflasyonunun yaşandığı bu sanal dünyaya ait dizileri, gerçek hayat zanneden hanımlarımız için maalesef artık yapılabilecek bir şey kalmamıştır.
Sosyal statüsü, diğerlerine nazaran iyi olan ve mürekkep yalamış olanların da hali pek iç açıcı değil. Biraz ileriki yaşlarda duydukları ve nedenini bir türlü keşfedemedikleri ‘tatminsizliği’, sürekli depresyonlara girerek ifade eden bu hanımlarımız için tek çıkar yol ise sürekli olarak psikiyatristlere taşınmaktır.
Bu arada parantez içinde, Pamuk Prenses masalı yazarı ile psikiyatristlerin arasında öyle pek de ‘hoş olmayan’ bir ticari anlaşma olduğunu düşünebiliriz ama bu da maalesef bir varsayım olmaktan öteye gidemiyor.

Gelelim erkeklerin cephesine.
Bence onların durumu daha berbat.
‘Beyaz Atlı Prens’ olmanın ne kadar büyük bir sorumluluk olduğunu düşünebiliyor musunuz? Her önüne gelen kızı, ‘Pamuk Prenses’ sanarak ‘kurtarmaya’ kalkmanın faturasının ne kadar ağır olabileceği hiç aklınıza geldi mi?
İnsan, büyük ihtimal, kendisini uluslar arası Kızıl Haç teşkilatı gibi hissediyor olmalı.
Yardıma koş, hayat kurtar, kızları öp.
Bu arada, kendi hayatın ‘kayabilir’ ama artık olacak o kadar.
Aynı şey erkekler için de geçerli. Pamuk Prenses prototipine benzeyen birilerini bulunca tamam ‘hayatımın aşkını’ buldum zannederek, hayatların ‘hatasını’ yaparlar.
Lütfen, kendi evliliğinizi anımsayınız.
Daha sonra başlarını duvarlara çok vururlar ama artık iş işten geçmiştir.

Kendimizi sınırlamayalım.
Olayı büyük ölçekte dünya bazında düşünelim.
Dünyada 300 ila 350 devlet var. Her bir ülkede var olan çeşitli etnik gurupları da ele alırsak. Ortaya 4000 kadar ayrı etnik kültür, buna bağlı olarak, bir o kadar gelenek, görenek ve sosyal toplumsal davranış kodları ortaya çıkar.
Her topluluk kendi ‘kültür elbisesini’ bireylere giydirerek, bu masaldaki doneleri kendi kültürünün masal söylemi içinde gelecek nesillere aktarır.
Hem de genlerine işlenen bir miras şeklinde, nesilden nesile aktararak ‘sürekliliği’ sağlar.
Buna dürüstçe ‘hayatın devamlılığını sağlamak’ yerine kısaca ‘aşk’ denir.
Kabul edin, ‘üremek’ kelimesinin soğukluğu mu daha iyi, yoksa ahlaksal olarak toplum tarafından ‘kabul görmüş’ olan ve aynı ölçülerde onaylanan naif ‘aşk’ tanımı mı kulağa daha hoş geliyor.
Tabii ki ikincisi.
Dünyadaki her kültürde mutlaka ‘aşk’ hikayeleri vardır.
Hayatın devamlılığı esasına dayanan bu eylemi, en iyi allayıp pullamanın yolu ise masallardan geçiyor.
Yani yazının en başına dönüyoruz.
Çok küçük yaşlardan itibaren masallar yoluyla kadın ve erkeğe toplum tarafından biçilen klasik ‘role’.
Ve bu ‘rolün’ parlak kağıtlarla ambalajlanmış haline yani ‘aşka’.
Özetleyecek olursak, Aşk, ‘aşık olma fikrine ‘aşık’ olmaktır’. Ve bireyleri ‘özendirme’ yoluyla var olan, toplumlardaki sosyal davranış kodlarının bir bileşkesidir.
Bunun ekonomiye tahvil edilmiş haline de ‘sevgililer günü’ denir.
Yılbaşı hediyeleri gibi parlak kurdeleler ile paketlenmiş ekonomik dayatmaların cilalı yüzü bugün bize ‘sevgililer günü’ olarak kakalanmaktadır.
Özet olarak bu durumda Aşk, kimi zaman gece uykuya dalmadan öce bize okunan Pamuk Prenses ve Yedi Cüceler masalıdır yada beyaz cama yansıyan ‘Casablanca’ filmi.
Alanın da satanın da razı olduğu bir dünyada, bu naif dayatmalar zincirine neden ‘aşk’ demeyelim ki?