İlk duyduğumda çokça garipsediğim hatta anlam veremediğim bir kelimeydi “viktimoloji”. Kime bu kelimeyi söylediysem ilk tepkileri hiçbir fikirlerinin olmadığı yönündeydi.

Efendim, TGRT Haber de içerik ürettiğim bir dönemde Emniyet Teşkilatı’nın özel bir birimi olan “Kriminal Dairesi”nde çekim yaparken komiser Ezgi Hanım’dan duymuştum ilk defa… İlk duyduğumda; “Nasıl yani? Böyle bir kelime mi varmış” diye içimden kendi kendime sormuştum. Hani fizyolojiyi filan biliriz de bu ne demek şimdi diye düşünmüştüm.

Çekimler için bize yardımcı olan Ezgi Hanım’dan kelimenin tam anlamını öğrendiğimde şaşkınlığım iki kat daha artmıştı. Meğer Viktimoloji’nin anlamı; “Mağdur Bilim” demek imiş… Yani kriminoloji herhangi bir suçla nasıl ki bilimsel olarak ilgilenip ele alıyorsa mağduriyetin de bilimsel olarak ele alınma şekline viktimoloji deniyormuş. Duyda inanma diyesi geliyor insanın ama bu acayip kelimeyi telefonumun not defterine yazıp sonra baya bir araştırma yapmıştım. Zaten çok eskilerden beri kimsenin ilgisini çekmeyen kıl, tüy, yün böyle yapış yapış hangi konu varsa hep ilgimi çekmiştir! Adli bilimler de öyle bildiğiniz gibi filan değil; tam anlamıyla bu alanda bir derya deniz imiş…

Kriminal dairede çalışan memur kardeşlerimizin anlattığı hikayeler, olay yerlerinde yapılan ince detay çalışmalar, kanıt bulmak için kullanılan teknik ve kimyasal malzemeler ve saatler süren araştırmalar… Burada yapılan her işin bilmi ilgilendiren bir tarafı var. Ama fakat ve velakin içlerinden en çok etkilendiğim ve kendimden de bir şeyler bulduğum viktimoloji dalını inanın daha çok sevdim diyebilirim. Bu yüzden bu makalede ilişkilendireceğim konulara göre bu başlığı şimdiden yadırgamamanızı istirham ediyorum. Zira ben bu kelime sayesinde hayatımda olup bitenleri tekrar dizayn etmeye çalıştım ve başarılı da oldum.

Nasıl mı? Anlatayım…

Bu yaşıma kadar çalıştığım şirketlerde benden hep beklenen enerjinin iki katını sarf ederek çalışmış yaptığım işin hakkını fazlasıyla yapmışımdır. Hatta öyle güzel işler ortaya çıkmıştır ki en tepe yöneticilerim tarafından yeni projeler için özel olarak görevlendirilmişimdir. İşte en son zevk alarak ve severek yaptığım TSE’nin dergisi ve TSE Öncü Çocuk Dergisi ile ilgili çalışmalarım da bunlardan biriydi. Bu derginin o yıl ki son sayısında TSE Genel Müdürü Sebahattin Bey firma yetkililerini arayıp dergide emeği geçen herkese teşekkür etmişti.
Emeği olan?
Eh tam da tahmin ettiğiniz gibi bu iki derginin; dizgisinden, grafiğine, sayfa tasarımından konu seçimine, dilinden, gramerine, renklerinden çizimlerine kadar tek başıma yapmıştım.
Türkiye’de çocuk dergileri arasında sayıca en çok basılan üç aylık bir çocuk dergisiydi yaptığım iş! Ve kendimi işe öylesine kaptırmıştım ki üç aylık o periyotta yazdığım metinleri tekrar etmekten ve okumaktan ezberler hale gelmiştim…

***

Aslında anlatmak istediğim şey yaptığım iş, karşılaştığım zorluklar filan değil! Bu başarının sizi alıp başka bir yere götürmesine mani olmaya çalışanların yaptığı alicengiz oyunlarıdır elbette. Yani öyle bir hale gelirsiniz ki artık “mağdur” olmaktan hiç bir şey üretememe ve nihayetinde masaya istifanızı basıp gitmek zorunda kalırsınız. Mağdur bilim dediğimiz viktimolojinin de hayatın içindeki mağduriyetleri araştırması sebebiyle oldukça önemli bir bilim dalı bence. Öyle ki iş hayatımdan bile örneğini verdiğim konulardan tutun aklınıza gelebilecek hemen her alanda işinize yaracağından hiç şüphem yok.
Örneğin, arabanızı yolun kenarına park ettiniz diyelim ve kapılarını da açık unuttunuz burada siz gerekli tedbirleri almadığınız için arabanızın çalınmasına davetiye çıkarttığınız için suçlu sayılabiliyorsunuz. Ya da yolun ortasında yürürken cebinizin dışına taşmış cüzdanınızın çalınmasının mesuliyeti kısmen size ait. Yani suçu işleyen kişi ne kadar sorumluysa, mağdur olanın da bazı yükümlülüklerini araştırıyor viktimoloji…

Değinmiş olduğum araba ve çanta konuları oldukça basit ve herkesin akıl edebileceği örnekler elbette. Benim asıl söylemeye çalıştığım şey, hem çalışma hem de sosyal hayatı içine alan daha geniş kapsamlı suç oluşumunu tetikleyen birçok sebeplerin varlığıdır. Bu sebepleri gerçekten iyi algılayıp bilinçlendiğinizde, etrafınızda beliren tehlikeleri kökünden söküp atabiliyorsunuz… Öyle ki bir zaman sonra kazandığınız bu deneyimler sayesinde bulunduğunuz herhangi bir ortamın kokusunu solumaya başlıyor ve kendinizi oraya hemencik konumlandırmayı öğreniyorsunuz. İşte bu bilim dalıyla ilgili yaptığım araştırmalar sayesinde neye dikkat etmem gerektiği konusunda oldukça uzmanlaştım. Hatta bir sonraki aşamada, kendimi de aşarak dostlarıma, arkadaşlarıma, sevdiklerime bile yol gösterir hale geldim. Her ne kadar mağdur olmaya yatkın bir kişiliğim olsa da artık kendimi ve çevremdekileri elimden geldiğince koruyabiliyorum.

Evet, anahtar kelime ne olursa olsun korunmak ve korunmayı öğrenmek… Lütfen bu üç hecenin ifade ettiği anlamı küçümsemeyin. Zira hayatınız garip bir şekilde sarpa sarabiliyor.

Geçenlerde psikiyatr bir arkadaşla ayak üstü yaptığım bir görüşmede, mizacımızın farklılaşmadığını sadece içinde bulunduğumuz ortamda ayakta kalabilmek uğruna kişiliğimizde belli oranlarda düzenlemeler yaptığımızı öğrenmiştim. Yani eskilerin tabiriyle insanın gerçekten canı çıkıyor ama huyu gerçekten çıkmıyor işte.

Tam da bu noktada viktimoloji ile ilgili almış olduğum notlar ve araştırmalarım neticesinde fark ettim ki hem defektlerimi onarmama hem de algılarımın daha da fazla açılmasına vesile oldu bu okumalarım. Yani artık eski Yuşa’ya göre yeni Yuşa’nın daha uyanık ve daha cesur olduğunu söyleyebilirim. Konuyla ilgili daha ne söyleyebilirim bilmiyorum ama kaderine kırılmak istemeyenlere bu bilim dalından öğrenecekleri çok şey olduğunu söyleyebilirim.

Zira insan hayatında yediği kazıkların bileşke kuvvetlerini düşünmekten usanıp, sıkılabiliyor…

Kalın sağlıcakla.