2
Kısacası totemi dil, groteskti anlamaları ve mana atfedilmiş ortaklaşışla kimi ifadeleri totem ve totem gibi simge semboller üzerinde anlatmanın mana diliydi. Ortakla sılan dilde her şey totemle, simgelerle anlaşılıyordu.

Totem söylemi, izole bir alan etkilerine atfen başlangıcı da anlatan hikâye dilini ifade etmeye başladı. Totemi izole alan sonraki nesil nazarında atalar etkisi bir atalar yolu olmanın manasını da yansıdı.

Sonraki nesiller atalar yolu etkisiyle her şeyi totemle anlamaya ve her şeyi totemle yorumladılar. Totemi anlamalar nedeniyle geçmişi şimdiye bağlayan kesikli devamlılığın önemini "önce söz vardı" diyen söylemle belirtiyorlardı.

Ortak alan ortak sinerjini alandı. Ortak duyuş toteme gidip, totemden geri dönmekle veya totemden geri gelen ifadeler içinde geçişen "sinerjideki" ortak etki nedenle bu etki totem sözü olarak anlaşıldı.

İlk dil sel süreçler içindeki kuş dili ne zaman ki totem gibi simgelerle anlatıldı, işte o zaman simgeler dili, manalar diline; manalar dili de ortak alanlı organik sinerjiyle; totem etkisine dönüştü.

Simgeler dili bundan sonra oluşacak deneyimlerin ayrıntılarını artık iç seslendirmeleriyle değil de dıştan seslendirmeler totemi mana dili üzerinde kendisine hareket alanı bulacaktı.

Ortaklaşanların somut belirmeli somut eylemleri kadar da kişisel soyut yansımaları vardı. Grubuna riayet, grubuna bağlı olmayı doğuran somut ve soyut etkiler vardı. Bu etkileri dikili taşlara eşletmekle, ağaç gibi nesnelere özel mana yüklemekle bu algılar grup merkezi söyleşmelerini ifade ettiler.

Totemi simge anlatımlarını oluşan dil grup alanı içine dikilen taşla veya çevredeki ağaç gibi kayalık ve çalılık alan gibi oluşumlar üzerine modüle edildi. Böylece grup merkezine bindiriş edilen etki geçişmesi ile grup merkezindeki totem hem bir somutlaşmaydı hem de kişiye göre anlamlarla soyutlamaydı.

Totem alan sadece mana ve simgeler diliyle bir etki alanı olup, atalar yolunu saygılımaydı. Üreten ilişkilerden önce totem alanda "pek pek zengin bir isim verme bilinci" yoktu. Henüz mana simge sel anlatım olmak dışında tam bir isim vermeye dönüşmemişti.

Rutin işlerde sinerjin etki vardı. Sinerjin etki vücut dili ve türlü seslerle ifade ediliyordu. Homurtu, inileme tarzı sesler ve davranış sal, duygu sal işaretler (empati sel işaretler) önce groteskti alanda. Sonra da semboller dili içinde ayrıntıya inmeden günlük iletişimi kurmağa yetiyordu.