İnsanın en iyi tarafı ürperebilmesidir. -Andre Gide |
|
||||||||||
|
Ama organları oluşan hücreler kök hücre diye de belirtilen hücre sel bir kapasitenin belirsiz durumu içindedirler. Bir hücre her hangi bir organa ve her hangi bir işlev duruma göre belirlenmemişti. Bu nedenle bir kök hücre organ bileşimini, dokuları vs. oluşacak özel biçimlenme ile bir işlev hücrelerine dönüşebilen kapasiteye sahip yetenektiler. Kök hücrelerin bu yeteneği nedenle bir kök hücre beyin hücresi gibi, mide hücresi gibi veya göz hücresi, sinir hücresi gibi bileşimlerin türlü yetilerle kapasite olması; hücreyi özel biçim alır ve özel işlev yapabilir yetenekle donatabiliyordu. Özelleşen işleviyle hücreler tek başlarına oldukları zamanların enerji çevrim yeteneğini yitirmiyorlardı. Sadece özelleşen bileşim örgütlenmeli organize olucu görev nedenle özümleme işlevleri baskılanıyordu. Entegre bütünlük içinde özelleşmiş bir hücre sindirime bağlı organ hücrelerinin yaptığı ATP ’leri kullanıp özümleme yetenekleri baskılanan hücreler, bu ortaklaşma nedenle enerji tüketiyordular. Organizma gibi hayatın temeli ortaklaşan bir simbiyöz yaşamdır. Organizma simbiyöz bir imaj tutuma atfen özelleşen hücre işlevlerini adeta simbiyöz karaktere büründürmektedir. Organizma içinde bir işlev organ, doku faaliyetine karşı sindirim sistemi gibi bir faaliyetin özümleme sonucu ortaya koyduğu ATP enerjisi, diğer organ, doku ve hücrelerine istihkak olarak veriliyordu. İstihkakla bir bileşime atfen özel donanıma yeti sel kapasite olan bir sindirim hücresi; bir göz hücresi gibi bir göz hücresi de sindirim hücresi gibi değildi. Bileşim içinde ayırdığınız her bir hücre, bileşim öncesinin tekil hücresi gibi davranıp, tek başına tam bir hayat sal olayları gerçekleştirecek kapasitedir. Artık hücresel kapasite içine bileşimin bağıntı ve özellikleriyle yansıma söz konusu olmadığından bir hücre vücut hücresi gibi davranamaz. Nasıl atom mikro dünyadan makro dünyaya geçişte makro devinmeye bir aşamaysa; atomlar füzyonu moleküler dünyaya devinmesine geçişte bir aşamaysa; organizmalar da kendi içinde ve kendi dışında sosyo toplumlara geçişin bir devinme biçimi olan aşamaydı. Tek başına tüm hayat sal olayları gerçekleştiren tekil bir hücre; vücudu inşa edecek bileşim öncesindeki böylesi bir hücre çalışmasıyla olan hücreye rölantide olan hücre diyebiliriz. Bir aşama kapasiteli yetiler bileşimi hareket sonrası bir aşama kapasitesi içindeki yeti sel bileşimlere göre hareketsiz gibi olan rölanti durumladır. Tekil bir hücrenin çalışması organa değin bileşim içinde olan bir hücrenin hareketine göre hareketsiz çalışma gibi rölantide enerji çevrimiyledir diyebiliriz. Hayati faaliyet için tam donanımla organellere sahip tekil bir hücre göz içi bileşime katılmakla kolektif çalışma içine geçer. Tekil hücrenin rölanti enerji çevrimi, göz gibi bir işlev bileşimli standart durumun yaratıcı hareketine özelleşir. Özelleşen o hücre de kendisini daha çok bu standart duruma (yeteneğe) sınırlar. Rölantide olan hücre düzlemi içindeki bir hücre; baskılanan diğer yetileri nedenle hem bir standart üs sel durumla, makro bir hücresel üs seli kapasiteyledir. Hem de özel ve özgün biçim alışın işleviyle “sınırlı” bir yeti, yetenek kapasitedir. Göz ekseninde özelleşen hücreler topluluğu çubuk hücre gibi, koni hücre gibi tipik bir görme özelindeki proteinlerle, görme etkili tepkisel yoğunlaşmalarla o etkiyi yansıtma işine göre özelleşen sınırlı durum olurlar. Göz sadece o "özelleşme alanı içinde, sadece o alana göre istihkakla enerji kullanıp sadece o alana göre enerji tüketmekle" kendisini o işe daha yatkın kendisini o işte daha başarılı bir baskınlığa yönelmekle göz; adeta kendisini o organ, doku, sinir, kan vs. gibi işlere mahkûm eder. Vücut bileşimli çevrenin seçilim baskısı o bileşimle olan hücresel bir kapasite ve yeteneği; bileşim içindeki hücreler öbeği bağıntısı içinde sınırlayıp baskılamış; o hücresel öbeğin bileşim özelini yepyeni bir yeteneğin yaratıcılığına dönüşmüştü. Organizma gibi bir bütünlük içindeki göz gibi bir organın hücreler öbeği bileşimle kolektif oluş içindedir. Organeller işlevleriyle hayati faaliyetle olan hücre şimdi yaşamını "bileşime bağlı kapasite ve yetenek yaratıcılığı içinde çevrim etmektedir". Bileşime bağlı kapasite, çevre etkilerine karşı bileşimin gücüyle organizma tekil duruma göre olağan üstü yaratıcılıktı. Evrim belirsizle olan kapasite içindeki üs sel belirsizlerden sadece bir yönüyle yeteneği belirli yapar. Yaratıcılık bu bileşimle olan kapasite yetenek üzerinde gelişir ve yürür. Hücreler öbeği, hücre organelli işlevi bileşim içinde bir yönüyle öne çıkaran; biçim ve işlevin yeteneği durumuna çevirir. Yetenek bu bileşimle olan kapasite içinde gelir. Toplum içindeki kişisi kapasiteler de kapasiteyi oluşan yetiler toplamı da bir kişiyle sektör denen öbekleşmeler içinde bileşimledir. Bu bileşim kapasite içindeki yeti sel faaliyetleri yok etmez baskılar. Örneğin kişi halkla ilişkiler gibi tekil kişi kapasitesi içinde olmayan bir faaliyeti sektörel hareket içinde kendisini sınırlar. Halkla ilişkiler, kolektif alan özelliği olup, kolektif alan içinde kişisi kapasite içine yansımakla kapasite sel yetileri özel bir donanıma (yatkınlığa-melekelere), yaratıcılığa dönüştürür. İşte bu tür istihkakla yatkınlaşma nedenle kişi kolektif kapasite içinde var olup ta kişisi kapasite içine yansıdığı halde filtre edilen baskılanma nedenle; bir doktor gibi yeti sel bir yaratıcılıkla olamaz. Oysa kişi toplum dışına düştüğünde tek başına olan yetileriyle ve kolektif yansıma içinde kendisine boca edilen kolektif yansımalı donanımlardan haberdarı olduğu kolektif baskılanmışların imajını uyandırmakla kendisine çok çok kısmi bir bakım tedavi ile olacaktır. Tekil durumla olan yetenek ya da yaratıcılık neye karşılık biçimlenme olacağına, doğuştan kapasiteyle belirlenmez. Kapasite işlev bir durumdan çok rölanti bir durumla davranır. Kapasite bileşenini veren yetiler, kendi tekil durumlu faaliyeti dışında tersi durumla şarjı boşalmayan potansiyelledir. Bu nedenle kapasite içinde "tersine şarjlı rölanti durum" fazla bir enerji kullanımı gibi davranamaz. Çevrenin manyetik potansiyelle olan öbekler alanı, öbekler arası potansiyel fark nedenle elektrik olarak akarken, "tersine durumla" elektrik alanı kendi çevresinde manyetik alanla depolanır. Bu durum enerjinin özelliğidir. Kapasite, organizma gibi, sosyo toplumsa kolektif alan gibi bileşimin özelliğiyle ortaya konan özellikli bir yetenekler toplamının özelliğidir. Özdek yansıyan ve yansıtan tepki işlevlerledir. Makro bir parçacık durumla özelleşmemiş işlevsel oluşa yeti dersek, birçok yetiler bileşimi güçlü bir kapasite ortaya kor. Belirsizle olan yeti sel tepki, yetenek olarak belirir. Yeti sel bileşimli kapasite içiyle olan makro belirsiz durumlar dışta hücreler arası ve içte de her bir hücreyle çevrenin yansıma etkilerine göre girişmesi olan özelleşmeyi, yeteneği oluşurlar. O özelleşen yetenek o durumun kapasitesidir. Yani kapasite ne kadar köfte o kadar ekmektir. Hayat içte ve dışta organizedir. Hücresel düzlemden, organizma boyutlu, sosyo toplumsa ve beyin gibi öznel boyutlu devimler düzleminde olan devinmelerledir. Hayat organize tepkilerdedir. Hayat uyarılan yalıtıma bütünlük içinde uyarıya yalıtıma bütünlükle bir cevap yansıtması ile olan bir örgütlenmedir. Hayat organizeni örgütlenme içindeki bir bileşimin özelliği olan yeni bir kolektif kapasite ve yeni bir bileşimse yaratıcılıktır. Işığı geçirme gibi yeti bir işlev durumun böylesi bir organize oluşun kendi başına bileşim veren örgütlenmesi yoktur. Ama işlev durumlar öbekleşmesi de potansiyel bir enerjin durumdur. İçte veya dışta geçici veya kalıcı bir bileşim olmadan organize bir örgütlenmeler (yetenek-kapasiteler) ortaya konamaz. Bileşim, dış çevrenin her bir tepki tekrarlarına özelleşmekle organize olucu kapasite içindeki üs seliler sentezidir. Hücre öbekleri üstel bir işlev durumla kendisini sınırlar. Bir türlü işlevle belirlenen hücre öbekleri böylece özel yetenek ya da kapasiteye dönüşen işlevle belirme olurlar.
İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.
|
|
| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık | Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi | |
Book Cover Zone
Premade Book Covers
İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim
Yapım, 2024 | © Bayram Kaya, 2024
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır. Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz. |