Kuantum dünyada daha çok kıt neden, daha çok nedensizlikle çöktürme çevrim sedimanter vs. olur. İki kuantum kafa kafaya çarpışırken hiçbir neden ile ve hiçbir amaç ile çarpışmaz. Sadece belirsizlik içinde çarpışır veya çarpışmaz. Kuantum durum olam bir durumla vardır.

Ama bu çarpışma sonrasında bir yok oluş bir kuantum sentez oluşuyorsa sadece yok oluşla sentez nedenlidir. Yani sentez ve yok oluş ön görülen de değildir. Çarpışma veya çarpışma nedenle olmuyordu.

Neden çarpışma öncesi bir etki bir neden değildir. Aksine gerçekleşen çarpışma sonrasına bir an nedendi. Çünkü aynı neden ile bir daha aynı sonucu alamamakla yok oluş ve sentez de nedensizdi. Belirsizdi.

Olam olan üst üste zamanlar olandı. Olam nedensiz nedendi. Çarpışma kadar çarpışmamayı; sentez kadar sentez olmamayı sentezi dağıtmayı yok olma kadar ver olmayı da aynı değerde öngörendi.

Şarkının sevgili yazarı Özdemir Erdoğan 1970’li yıllarda bu şarkıyı yazarken kuantum biliyor muydu? Bunu bilemem. Ama bu şarkı şimdi bize anlam oluyor ki kuantum dünyayı söylüyormuş.

Cehaletin sanat olmadığı dönemde Özdemir Erdoğan’ın bunu söylemesi sanatın nasıl doğası ise; şimdiki sanatını söyleyemeyenler karşısında Özdemir Erdoğan’ın kuantumu, bildiğidir. Bu nedenle şimdiki çokluk hala geçmişin evliya, enbiya, sahabe siyerler tekrarıyla alabildiğine cahildir.

Eşleyişle; eğer enerjinin kendi baskı ve basınca dönüşmediği bir anı düşünüyor isek ki böyle bir durum büyük patlamayla olanaksızdır. Öyle bile olsa enerjinin kendi baskı ve basıncını oluşamadığı bir an zaten doluluk olmakla, doluluk da kendi baskı ve basıncının boşalmasına dönüşecektir.

Yine de böyle bir anın düşünülemeyeceğini unutmayın lütfen. Yine ana konuya döneyim. Saf enerjinin baskı ve basınç kaçışları ışıma, foton gibi boşluk şarjının dolma ve boşalma devimleridirler.

İşte bu dolma boşalma ile var ve yok oluşlar gibi süredurum onlarca olayların üst üste bindirişiyle belirsiz zamandırlar. Süredurum dalgacık ve parçacık olan belirsizlikle kuantum enerji durumdurlar. Yani patlayış olan başlangıç birçok parça bağıntı süreduruma aynı anda tanımlanışa akıştır.

Elektrona göre doluluk olan alan, fotona göre boşluk şarjıdır. Yani aynı süredurum birine göre boşluk şarjıdır; diğerine göre doluluk boşalması olur. İşte size süperpozisyon (üst gözlemle) durumlar.

Yani aynı süredurumun farklı bağıntılıdır. Farklı bağ enerjisi kurmak ve farklı bağ enerjisini dönüşen süreç, çok farklı girişmelere neden olmakta.

Anneniz olan özdek kendi belirsiz süredurumlarıyla; teyzedir. Haladır. Kız kardeştir. Yengedir. Görümcedir. Büyükannedir. Eştir. Doktordur. Zekidir. Asabidir. Ahu bakışlıdır. Yine anneniz hayvan severdir vs. Anneniz bu tür birçok belirsiz durumların içindedir.

Anneniz bu çoklu durumla kendi belirsizliğini korur. Anneniz bu çoklu durumlarını aynı anda birçok bağ enerjisine dönüşme ve dönüştürme girişmesini yansıtır.

Anneniz bile olmayan annenize ta ki birisi teyze dediği an anneniz teyze olarak belirlenir ve anneniz teyze olarak belirir. Bir başkası annenize abla demekle anneniz o kişi için abla olarak belirlenir ve anneniz o kişi için abla olarak belirir.

Dikkat ederseniz anne oluş, teyze oluş ve abla oluş vs. aynı anda; hepsi bir arada ve parça parça olaylarla belirip, belirlenen bağ enerjisidirler. Bu durumu hep biliriz. Bu durum herkesin gözü önündedir.

Ama olup biteni böylesine bir örnekle görmek, bilmek, bulmak herkesin ortaya koyduğu bir durum değildir. Bu örnek hep hatırınızda olmalıdır.

Anne ile olan üst üste durumları siz bir de, diğer birçok parça durumların aynı andaki bağıntılı enerji yansımalarıyla düşünür iseniz, varın gerisi olan kuantum süredurumları siz düşünün diyorum.

Her şey görecelidir, bağıntılıdır (izafidir). Size göre anne burada üst üste durumlarla bir bütündür. Anneye; teyze, hala, abla, doktorum, sinirli vs. diyenler de anneye göre parça durumlardır.

Yani siz olan parça durumlar anneye teyze, abla, hala, zeki vs. diyenlerle anne parçalarına üst üste durumlarına ayrılır. Abla diyene göre annenin hala diye belirmesi halanın ölümüdür. Bütün parça bağıntısıyla parçalanır.

Yinelersek enerji kuantum durumlarıyla aynı anda birçok durum olmakla üst üste durumlardır. Buna özdek diyoruz. Özdek bu durumlarıyla vardır. Enerji baskı ve basıncını ortaya korken bir direnç oluşur. Ya da siz buna; bir direnç oluştuğu için özdekte baskı, basınç gelişmiştir de diyebilirsiniz.

Zıddıyla oluşma, karşıtına dönüşme; akışın, eylemin, davranışın kuralıydı. Eğer baskı ve basınç, direnci aşarsa; basınç tarafından direnci aşan bir güçle dirence doğru bir “akış” oluşur.

Gerilimin direnci aşan yeni durumu ile direnç sanki direnç değil de manyetik alan olmakla davranır. Direnç gerilimden güç çeker. Direnç olmasa gerilim olmayacaktı. Gerilim olmasa direnci aşan manyetik güce dönüşen davranışlar olmayacaktı vs.

Ama tüm bunlar enerji bütünü içinde üst üste belirsiz durumlar olmakla parça süredurumlarla bir belirme ve bir belirlenme olmaktadırlar.

Yani bir süredurum da üst üste zamanlar (parçacık, dalga ya da davranış zamanları) vardır. Yani bir süredurum (anne) direnç gibi (abla diyen gibi) “özel bağıntılı parça girişmeleri” oluşmadan “akış veya akım ya da akma” eylemi oluşamaz.

Bu durum parçalı olgu olay ve zamanla sürecin boyutlanmasıdır. Genel süredurum; kısa, kuantum sürelerle; kısa, kuantum durumlar da genel süredurumla boyutlanır.

Nasıl her şey yokuş aşağı olmadan enerji akışı olmuyorsa; yokuş aşağı olan durum da yokuş yukarı olmanın bir süper durumudur. Potansiyel bir enerji yokuş aşağı olmadan, aşağı doğru alan eğimi bir olay yapmadan enerji, beliremezdir. Direnç olaylıma yapma sürecinden sadece birisidir.

Süreci yokuş yukarı da yaparsınız. Bu evrensel eğimin tersi durumdur. Bu durumda tüm süreçler tersine dönüp üst üste zamanların birbirine ayrışıp boyutlanamaz (nicelemez) bir kaynaşan durum gibi her şey tekil duruma dönüşür.