Doğan çocuklar totemi alan içinde totemi mananın etki sel bakımı içinde şefkate tabii tutulurlar. Her bir gözetme, koruma, eğitim gibi yapılan işler kolektif manada işler olur. Bu işler içinde yapılan bakım ve gözetimler bir ananın, dıştan analık etkili olmasına denk düşen eylem (karşılık gelen) gayretler olması nedeniyle totem alanın ikinci bir soyut yanı daha vardı.

Totem grupları ana şefkatli olmaya yönelten bu ikinci durumlu yan, totemi mana gücünün tüzel olması içinde aranmalıydı. Kişilere ait olan ana gibi kimi tekil davranışları düzenleyen ve bu tür tekil davranışları totem tüzelini üzerinde grubun uhdesine almanın püf noktaları, kolektifi mana anlamasında aranmalıydı.

İlk totemi atalardaki tüzel yetkili grup düzeni, ataların deneyimiydi. Kaba bir kültür olmakla; sürüden izole edildi. Totem alan içinde çevrimli kılındı. Bu gibi kimi inşacı yasa bilinci kaba şekilde sürüde devir alınmıştı.

Tüm mucize kaba da olsa alınmış olan bu tutumların kapalı bir alan içinde çevrim edilmesiydi. Sürüde kopuş, yalıtıma olmuş bir alan içinde, sürüde görülen keşmekeş oluşun önüne geçmişti. Bu tutum dayanışma bağını çok şiddetlendirmişti.

Sürü salınımlı davranışlarda, rastgele şartların gruplanır olduğu (öbekleşir olduğu) hemcins ataların grup düzenleri, kimi kez bir totem grup sayısı kadar olmakla; yine de bir sürüydüler.

Rastgele olan gruplar kendisini diğer gruplardan izole etmedikleri zaman yine bir sürü parçası olurlar. Eğer bir öbek grup şu veya bu biçimiyle kendisini sürüden yalıtıp çevrim hareketi içine giriyorsa totemi grup hüviyetini alıyor demektir.

Zaten doğada her çevrime bağıntılı süredurumlar bir zekâ belirtisi olmakla zekânın kendisi olurlar. Yinelenebilir tutumlar zekâ oluşla da ortaya çıkar. Totemi alanlı zekânın (sosyal oluşun) doğadaki çevrimli (zekâ) hareketlerden bir tek farkı vardı.

İşte bu bir tek fark, çok farktı. Salınımı büyüyen, salınımı büyüdükçe süreci geliştiren ya da gelişecek süreci durduran bir hareketlenme olacaktı.

Doğadaki yağmur süreçleri gibi çevrime (zekâ) olan süredurumlarda amaç yoktur. Yani yağmur bitkiler için yağmaz. Oysa totem alan içinde izole edilen zekâ parçaları olan her çevriminde totemi alanın, iç yararını gözeten çevrim olması ile zekâ parçaları alan içinin yararına dönüşür.

Totem ya da sosyal alan içinde amaçlılık yalıtılmış olur. Yani her gün enerjiyi sağlama ve enerji akışını düzenleme sorunu, totem alan içinde düzenli ve kontrollü olan amaçlı enerji akışına çevrilir.

Doğan çocuklar totemi alan içinde totemi mananın etki sel bakımı içinde şefkate tabii tutulurlar. Her bir gözetme, koruma, eğitim gibi yapılan işler kolektif manada işler olur. Bu işler içinde yapılan bakım ve gözetimler bir ananın, dıştan analık etkili olmasına denk düşen eylem (karşılık gelen) gayretler olması nedeniyle totem alanın ikinci bir soyut yanı daha vardı.

Totem grupları ana şefkatli olmaya yönelten bu ikinci durumlu yan, totemi mana gücünün tüzel olması içinde aranmalıydı. Kişilere ait olan ana gibi kimi tekil davranışları düzenleyen ve bu tür tekil davranışları totem tüzelini üzerinde grubun uhdesine almanın püf noktaları, kolektifi mana anlamasında aranmalıydı.

İlk totemi atalardaki tüzel yetkili grup düzeni, ataların deneyimiydi. Kaba bir kültür olmakla; sürüden izole edildi. Totem alan içinde çevrimli kılındı. Bu gibi kimi inşacı yasa bilinci kaba şekilde sürüde devir alınmıştı.

Tüm mucize kaba da olsa alınmış olan bu tutumların kapalı bir alan içinde çevrim edilmesiydi. Sürüde kopuş, yalıtıma olmuş bir alan içinde, sürüde görülen keşmekeş oluşun önüne geçmişti. Bu tutum dayanışma bağını çok şiddetlendirmişti.

Sürü salınımlı davranışlarda, rastgele şartların gruplanır olduğu (öbekleşir olduğu) hemcins ataların grup düzenleri, kimi kez bir totem grup sayısı kadar olmakla; yine de bir sürüydüler.

Rastgele olan gruplar kendisini diğer gruplardan izole etmedikleri zaman yine bir sürü parçası olurlar. Eğer bir öbek grup şu veya bu biçimiyle kendisini sürüden yalıtıp çevrim hareketi içine giriyorsa totemi grup hüviyetini alıyor demektir.

Zaten doğada her çevrime bağıntılı süredurumlar bir zekâ belirtisi olmakla zekânın kendisi olurlar. Yinelenebilir tutumlar zekâ oluşla da ortaya çıkar. Totemi alanlı zekânın (sosyal oluşun) doğadaki çevrimli (zekâ) hareketlerden bir tek farkı vardı.

İşte bu bir tek fark, çok farktı. Salınımı büyüyen, salınımı büyüdükçe süreci geliştiren ya da gelişecek süreci durduran bir hareketlenme olacaktı.

Doğadaki yağmur süreçleri gibi çevrime (zekâ) olan süredurumlarda amaç yoktur. Yani yağmur bitkiler için yağmaz. Oysa totem alan içinde izole edilen zekâ parçaları olan her çevriminde totemi alanın, iç yararını gözeten çevrim olması ile zekâ parçaları alan içinin yararına dönüşür.

Totem ya da sosyal alan içinde amaçlılık yalıtılmış olur. Bu yalıtma nispidir. Kaostan kaçınmadır. Güvenlik önlemi almadır. Makro bir yalıtmadır. Hassastır ama vücut duyarlıklı bir hassasiyet değilse de bu hassasiyet olmadı mı korunan bir yapı ve çevrim oluşamaz.

Neyi nasıl ve neden koruyacağınızı bilirsiniz. Kendi nüfusunuzdan fazlası bu yapı içine giremez. Kendi kültürünüz dışındakiler bu yapıya giremez. Yani her gün enerjiyi sağlama ve enerji akışını düzenleme sorunu, totem alan içinde düzenli ve kontrollü olan amaçlı enerji akışına çevrilir.

Totemi mana, sürü yaşamdan aldığı “çevrimi olan bu aktarım etkisini(zekâ oluşu)”; totemi alan içinde kullanılmakla bu alıntı; amaçlı bir totem etkisine dönüşür. Totem etki tam da kişilerin heva ve heveslerine uygun olmanın yansımalarına sahip olan kişilerde, kişilerin üzerinde kişilerine; totemine ve grubuna sahip çıkmanın kutsiyet olmasıyla yansıdı.

Bu tutum, rastgele grup sahipliği ve sürü sahipliğinden çok farklı bir şeydi. Totemi etkiyi bilinç eden izole oluşlar; yalıtıma grup bilinci olan toteme, grubunu inşa ettirmişti.

Doğanlar üzerindeki bakım, koruma, gözetme, doyurup eğitme işi, sürü alana göre çok daha hızlı ve aktif işliyordu. Bir kazanım sürü içinde hemen sürü disiplini olamazken totem alan içinde o kazanım hemen totem alan kazanımına dönüşüyordu. Totem alanda iletime çok güçlüydü.

Totemi mana içinde doğuranların değil; grubun ortak sahipliği zekâ ve amaçlılıktı. Yalıtım içindeki totem alan zekânın yanına amacı koymakla her şeyi grubu için yapmıştı. Amaç totem alanın görünmez imgeli, ruhu olmuştu.

Nasıl totem gruplar kendi içlerinde güçsüz yetişkin kişilerinin bakım, gözetim türü işini de bu amaçlılık içinde kolektif olan totemi mana gücü üzerine aldıysa; totem gruplar bu yetkiyle doğanların da bakım, gözetim gibi üslenmesini de kendi üzerine almıştı.

Doğuranlar, kendi doğurduklarını emzirip gözetseler bile doğurma; doğanlar üzerinde; özel bir mana değildi. Kolektif bir manaydı. Süreci çevrim kılan zekâ, ya da zekâyı ortaya koyan çevrimler bunlardan birikiyordu.

Kolektif süreçler doğuran kişi üzerinde, doğurduğuna özel duygu atıflı ve özel bir koruma, gözetme, besleme hakkı oluşla devinmeli duygu ve sahiplik bağını elbette yansır. Doğuran kişi üzerine doğana sahiplik duygusunu yansısa dahi; doğurandaki bu özel ilgi sürekli olacak bir geri beslenim hareketini oluşamamaktadır. Bu duygu totem alan içindeki kişilerde totem koruyuculuk altında güçlü ve sürekli bir biçimde beliremiyordu.