..E-posta: Şifre:
İzEdebiyat'a Üye Ol
Sıkça Sorulanlar
Şifrenizi mi unuttunuz?..
Şiir, seçmek ve gizlemek sanatıdır. -Chateaubriand
şiir
öykü
roman
deneme
eleştiri
inceleme
bilimsel
yazarlar
Anasayfa
Son Eklenenler
Forumlar
Üyelik
Yazar Katılımı
Yazar Kütüphaneleri



Şu Anda Ne Yazıyorsunuz?
İnternet ve Yazarlık
Yazarlık Kaynakları
Yazma Süreci
İlk Roman
Kitap Yayınlatmak
Yeni Bir Dünya Düşlemek
Niçin Yazıyorum?
Yazarlar Hakkında Her Şey
Ben Bir Yazarım!
Şu An Ne Okuyorsunuz?
Tüm başlıklar  


 


 

 




Arama Motoru

İzEdebiyat > Öykü > Deneysel > Hakan BENLİ




27 Eylül 2007
Hıdrellez  
Hakan BENLİ
Zobadın üstünde üken aluminyum bir güğüm, bir kumgan birövde kişikiy kazan bardı. Kişikiy kazanda suvdun işinde birköp cımırtga bardı. Zoba odadın kirişinde, kapıdın savunda, duvardın tibindeydi. Astında ekigen bir muşamba cayılıydı. Üstü paslangan eski bir zobaydı bu. Aldında fırınının kapağı bardı. Oda üken bişiy tuvdu. Birövü sıyaka anav birövü üydün işindeki aşenege karaytan eköv terezesi bardı. Bu aşeneden de sekige, bakşaga şıgılatandı. BİR NOGAY HİKAYESİ...


:CDDF:
Zobadın üstünde üken aluminyum bir güğüm, bir kumgan birövde kişikiy kazan bardı. Kişikiy kazanda suvdun işinde birköp cımırtga bardı.

Zoba odadın kirişinde, kapıdın savunda, duvardın tibindeydi. Astında ekigen bir muşamba cayılıydı. Üstü paslangan eski bir zobaydı bu. Aldında fırınının kapağı bardı.

Oda üken bişiy tuvdu. Birövü sıyaka anav birövü üydün işindeki aşenege karaytan eköv terezesi bardı. Bu aşeneden de sekige, bakşaga şıgılatandı.

Odada, sıyaka karaytan terezedin canında, töbede bir somya bardı. Odadın tuvarlarına tizilgen, renkleri soluk, eski castıklar, cerde gene esgigen,camalı minderler, toprak cerdin üstünde de cer cer cırtık, cer cer camalı yeşil bir kilim bardı. Zobadın solunda kösede tösekler, corganlar üst üste cıyılıydı. Ak kireş badanalı kerpiş duvarda bir mıkka asılı, işgerdi aydınlatatan titrek kısın ışıgıman bir gaz lambası asılı turuydu. Bundan baskada odadın işinde pek olay esya deniliyik bişiy coktu.

Somyadın üstünde bir kurtga bavdaş kurup oturgen, zobadın cılıttığı odadın rehavetimen gözleri bir aşılıp bir kapanıp uyuklabyatırdı. Cıllardın berdiği corgunluktun cızgıları betinde kırış kırış bolup gözükyatırdı. Agargan şaşları basına bayladığı tastarının tısından şıkgan, üstünde kahverengi bir pistan , pistanının üstünde bir peştamal baylıydı. Cogarında kara bir köynek onunda üstünde yeşil bir celek bardı. Kırışgan ellerindin üstünde ,tırnaklarının uşunda,avuşunun işinde koyu gızıl bir kına bardı. Alnında caslığında yasattırdığı yeşil noktalı bir döğme bardı.

Elinde bir örgü,millerimen barabar turubyatırdı. Uklap kaldıgı üşün örgü , bacaklarının üstünde kınalı parmaklarının arasında turuydu.

Odadın işinde kurtgadan baska bir bike ekide bala bardı. Bike kurtgadın kenşegi, ballarda torunları edi.

Bike, tezekmen canatan zobadın aldına oturgan elinde elbezimen fırındın işindeki tepsidi çevirip turuydu. Aksam öpteği üşün tababörek yasagandı bugün. Kenşek cas bolsada yasadıgı işlerdin avurlugundan şökgen omuzları, şıgık elmacık kemikleri, cımık gözlerimen tipik bir nogay bikesi edi. Üstünde topuklarına kadar tüsetan yeşil bir entarisi, entarisinin üstünde kara bir celeği, topugunun birövü cırtık, anav birövü camalı kara çorapları, basında ak şarpası bardı. Alnında iyice belirginleşmege başlagan kırışıklarıman, yorgun karaytan gözlerimen ezik bir hali bardı.

Ballardın ükeni bolgan bala, üstünde tirsegi cırtık bir gızıl kazak, astında dizleri camavlu bir kara pantulman cerge şömelgen kolundaki kibritti cerge atıp atıp oynabyatırdı. Kapkara şaşları, cımık gözleri, kişikiy burnuman ancak cedi yasında ya bardı yada coktu.

Anav bir bala cangi yetişip kelyatırken bir gız balasıydı. Onunda abisindey kapkara şaşları bardı. Cımık gözleri kapalı somyadın tibindeki minderdin birövnün üstüne kıvrılıp catgan, uklabyatırdı. Üstünde sarılı yeşilli şişek desenleri bolgan bir battaniye bardı. Ta kişiki boldugundan burnunda sümügü şımırıbyatırdı. Göz kapaklarının dibinde çapaklar bolsada dört yaştın berdiği bir baladın gözelliği bardı.

Kipritti cerge atıp tik kelmesi üşün uğraşatan bala sıgılgan bolsa kerek oynadığı oyundan basını göterip somyada uyuklap kalgan ayesine karadı, ayesi horuldap turuydu. Basını farkında bolmadan köterme çalışıbyatırdı.Uykusu avur basgantırta, bası aldına tüstü. Bala işinden küldü. Sonra birden aklına kelgendey,

- Ana,ana cımırtgalar kaynadı ma ? dedi.

- Tokta, ta bar dedi anası.

Bişiy aytmadı bala. terezedeki mumdu alıp kipritmen caktı, odadın takta kapısını aşıp aşenege şıktı. Betine suvuk bir cel şarptı. Mumdun ışığı titredi,sönyüktey boldu. Hemen kişikiy avuşunu siper etti mumga. Kapıdı kapap karanlıkga daldı. Boldum bolası karangıdan korkatandı. Ayesinden tınladıgı masallardaki caman adamlardın, cinlerdin karangıda aşenede gıdırdığını, bakşada agaşlardın arasında özünü beklediğini sanatandı. Gene korka korka aşenedin kapısına bardı, temir sürgüdü tartıp agaş kapıdın dilini köterdi, aştı. Sıyakta aydın carıgı bardı. Ayesi ay barken cin gıdırmaz diytandı, korkusu azaldı. Şardakga şıgıp tömenge şaptırdı. Üyge kiriyatırganda sanki arkasından biröv ıslıyaktak korkup cuvurdu.kapıdı kapap sürgüledi. Aşenedi geşip odaga bardı. Tonagndı birtikiy, Zobadın yanına ,anasının tipine cılıstı. Anası fırından tababörekdi şıgargan pışakman kesibyatırdı.

- Ayenmen, gardaşındı turgut dedi anası .

Bala turdu, ayesinin yanına somyaga şıktı. Gözlerini ayesine tigip,

- Aye tur, aye dedi.

Ayesi gözlerini aştı karadı. Torunuydu. Gülümsedi. Kenşegi cerge sıpradı salıbyatırdı. Kucagındaki örgüdü somyaga salıp bismillah dep turdu. Cerde catatan torununu kucaklap turguttu. Gız balası gözlerini cımıştırıp aştı. Betini gözünü uvup uvup akakga turdu. Gözlerimen abisini karadı, sıpraga oturuken kördü. Oda barıp oturdu. Anası bir şapıt alıp betini burnunu sildi. Anası ayakşaylarını tolturdu. Hepsi barabar epteklerini cedi.

Eptek cep bolduktan sonra kurtga oturdukları üyge pitişik bolgan özü üyüne ketti. Bayı öldügünden beri o üydü pek kullanmaytandı. Aynı şardaktan kirilatandı üyge. Kapısını aşıp, kolundaki mumman kalın kerpiş duvarga kömülü agaştan dolabının kapagını aştı. Şeerde ögretmenlik yasaytan uluna torunları üşün akeldirdigi keşeli boya kalemlerini, suluboyaman fırçasını tapıp şıgardı. Hepsini peştemalinin kisesine salıp keri ballardın boldugu üyge ketti.

Zobadın üstündeki kazandı alıp suvunu aşnege bosalttıktan sonra işindeki cımırtgalardı cerge caydıgı şapıttın üstüne saldı. Ballardın ekövüde süyünüp ayelerine karaytandı. Bir bardakga su toldurup onu da cımırtgalardın yanına saldı. Kurtga bagdaş kurup cerge oturdu. Peştemalinin kisesindeki boyalardı şıgardı. Cerden eki tene cımırtga alıp torunlarına birer tene berdi.

- Navlardı boyanız dedi.

Ballar cerdeki renkli keşeli kalemlerden alıp ak cımırtgalardı renk renk etip boyaladılar. Kurtgadın özüde boyalabyatırdı. Hepsini boyap saldıktan sona torunlarına boyalattığı cımırtgalardı tokuşturttu. Eki cımırtgada sındı. Kurtga torunlarına cımırtgadı kaydiy toguşturyaklarını kösterdi.

- Olay tuv !. Cımırtgadı navyerinden naday etip ıslanız, nav sivri cerimen anav cımırtgaga sogunuz dedi. Ballarga hem anlatıp hemde kösteretandı kayday bolyagını.

Anası kündüzden zobada cımırtgaman kek yasagandı. O kekden bir tabak akelip aldılarına saldı. Şayman o kekdi cediler. Sona kenşek, kurtgaman ballarının boyaladıgı cımırtgalardı bir şapıt torbaga saldı. O torbadın işine gene kalakay, kek, kavanozda cuvurt, tuz, şökelek, may,şatal, kasık,tabak ve anav öteberileridi saldı.

Turup zobaga biraz ta tezek attıktan sona cerge cün cataklardı caydı. Balası bu arada somyadın astından şıgardığı okul şantasından bir defter şıgarıp bişiyler cazmaga basladı. Kurtgadın catagınıda somyadın üstüne hazırladıktan sonra gızının üstünü şeşip cerdeki catakga catgardı. Balada cazısını pitirip özünün kişikiy catagına kirdi.

Bike gaz lambasını söndürmeden zobadın astını kapadı sonra o da cattı. Saat anca doguz bolgandı.

Erttemen erkenden turdular. Bala süyünüpyatırdı. Tünevün okulda öğretmeni sınıfta ballardın hepsine, erten hıdırelez, onun üşün cımırtga kaynatıp,boyalanız, canınızgada ciyik bişiyler akeliniz tavga şıgyakmız degendi.

Anasının hazırladıgı sıprada şugul şugul karnını toyurdu. Turdu kara önlügünü kiydi. Anası da ak cagalıgını moynunda tüymeledi. Şantasıman azıgını alıp ayagına suvukkuyu ayakkabılarını kiyip sıyaka şıktı. Kapıda ayesi yanına kelip koluna bişiy tutuşturdu,

- Bu ne aye dedi bala

Karadı, aynı cımırtgaday yasalgan , boyangan bir agaştı. Başta onu cımırtga sangandı ama tuvdu.

- Bunu atan casagandı, cımırtga toguşturyatırkende ballardı bunuman kandırısın dep küldü ayesi.

Okul köydün işindeydi, özlerinin üyü köydün tısında sayılırdı. Köyge taman cürümege basladı. Okulga barga gadar altı cedi bala bolgandılar gızlı erkekli.

Üyden bızma, kerpişten yasalgan eki gözlü bir cerdi okul. Odadın üken bolganı sınıf kişikiy bolganı kocadın odası edi. Şamır harçman, şegilsiz taslarman yasalgan üş basamaklı bir şardaktan işgerge kirilatandı.

Okulga bardıklarında anav ballar oynabyatırdılar. Koca kelgende en aldıda kişikiyler arkada üken ballar bolyaktay sırasıman tizildiler. Bnallardı en ükeni okuldun aldındaki uzun agaştan bayrak tireginin yanında turubyatırdı. Koca baladın yanına kelip turdu. Ballarga karap,

- Günaydın dedi. Balar hep bir avuzdan bakırdılar,

- Saol !...

Kocadın yanındaki bala tizili talabege bakırdı,

- Bir, iki, üşş !... Bu kez talebeler bakırıp marştı aytmaga basladılar,

- Türküm , doğruyum, çalışkanım, Andım ….

Koca aldıda ballar arkada sırasıman sınıfga kirdiler,cerlerine oturdular. Okulda bıir sınıf bolganına birler, ekiler, üşler, dörtler ve beşlerdin hepsi bir arada ders köretandı. Koca tünevünden berdigi ödevlerdin hepsine tek tek karadı, not berdi,yanlış yasaganlarga birtta kösterdi. Bir vakit sona saatine karadı, masadın üstündeki zildi şaldı. Zil şalganda teneffüsge şıgatanlardı sıyaka. Gene olay ettiler, bakırıp şakırıp sıyaka şıktılar. Gızlar bir yakta erkekler anav yakta oynamaga basladılar. Sona nöbetci bala sıyaka şıkıp zildi şaldı, gene dersge kirdiler. Koca masada oturubyatırdı, ayakga turup ballarga sordu,

- Çocuklar bu gün hidrellez. Hidrellezin ne olduğunu bileniniz var mı ? dedi. Ballardan ses kelmediğinden baladın birövü,

- Bilmiyoz örtmenim dedi. Koca baladın aytganını tüzeltti,

- Bilmiyoz değil , bilmiyoruz. Örtmenim değil, öğretmenim dedi.

Ketip duvarga asılı kara taktaga tebeşirmen yazdı. Koca gözlerini sınıfta gezdirip cımık , şegik gözlü ballarga karadı. Kocada bu köydendi. Okup koca bolgandı. Keri köyüne kelgen bu yerde kocalık etmege başlagandı. Koca gonuşmasına devam etti,

- Çocuklar hidrellez, geçmişte Peygamberimizden çok önce yaşamış olan iki peygamberin buluştuğu gün olarak kabul edilir. Bu iki peygamber kimlerdir ? Biri Hızır Aleyhiselam diğeri ise İlyas Aleyhiselamdır. Hıdrellez aynı zamanda baharın başlangıcı olarakda kutlanmaktadır bugün, yani 6 mayısta… dep talebelerge üyretti. Gonuşmasını pitirdikten sona ballarga,

- Hadi bakalım,kalkın pikniğe gidiyoruz,dep ayttı.

Öğretmendin özü nogay bolsada okulda sadece Türkçe konuşatandı. Ballarga da derste nogayşa gonuşturmazdı.Hepsi barabar, koca aldıda sıyaka şıktılar.

Köy bir tavdun eteginde kurulgandı. Üylerdin hepsi sırtını tavga bergen güneyge karaytandı.Talebeler okuldan şıgıp hemen tavga şıkmaga basladılar. Tavdan köy kişikiy körünetandı.Talebeler oynap şorşup kollarındaki azıklarman tavdın anyaktaki eteginden tömenge tüsbege basladılar. Bu tavdın sagında solunda karşısında baska ve üken tavlar bardı.Tüstükleri cerde üken kayalardın arasında bir tere ,teredin şevresindede birtikiy bir yeşillik bar edi. Üyerge bardılar. Koca , ballarga,

- Bu yerde oturalım dep ayttı.

Hepsi barabar ayttıgı cerge oturdular. Koca o kün kop neşeli edi. Ballarga fıkralar,hikayeler, masallar anlattı. Ballar özü aralarında saklambaş oynadılar, uzun eşek, bilmece ta başka oyunlar oynadılar. Üylege taman aşıktılar. Cerge sıpra bezlerini cayıp üyden akeldiklerini ortaga saldılar. Hava aruv edi,güneş adamdın işini cılıtatandı.Ortalık yeşergen şayırlarman, papatyalarman şeşitli çiçeklermen toluydu.

Bala, gardaşlıklarının yanına oturgandı. O da anav ballarday üyden akeldiklerini ortaga salgandı. Bir ara koca, ballardın birövünü yanına şakırdı. Boyalı cımırtgalarını tokuşturdular. Kimdin cımırtgası sınmazsa o ütetandı. Koca baladın cımırtgasını ütgendi. Koca üttügü cımırtgadın kabıgını sıdırıp cımırtgadı ortadan ekige böldü. Bir parşasını üttügü balaga berdi, anav bir parşasını özü cedi. Bunu körgen ballardın hepsi heveslendiler. Onlarda boyadıkları cımıtgalardı birbirlerine kösterdiler, en aruv boyangan cımıtgadı şeştiler sonrada cımırtgalarını tokuşturmaga basladılar. Ütgen , ütülgenmen üttügü cımırtgadı bölüsüp cedi. Bala ,ayesinin özüne berdiği boyalı takta cımırtgadı şıgarıp arkadaşlarına şaka yasadı. Köbü basta essak cımırtga sandı. Kimmen toguştursa cendi sonra da onlarga cımırtgadın takta bolganını aytıp küldü. Hepside aruv eğlengendi. Epteklerini cedikten sonra üyde analarının yasadıkları keklerdi, şöreklerdi, helvalardı cediler. Karınalrını bir aruv etip toyurduktan sona gene aynı cerde oyunlar oynap aksamdı ettiler. Kün batmaga cakındı. Hepsi cerlerge attıkları şöplerdi toplap canlarında akeldikleri naylonlarga saldı. Cerlerdi temizledikten sona koca hepsini bir ara topladı,

- Gitme zamanı geldi,hadi bakalım dep bakırdı.

Hepsi barabar sıra sıra bolup külüp oynap köyge bardılar.Köyge barga gadar türküler cırladılar. Karangı basmadan talebelerdin hepsi üylerine dagılgandı.

Bala'da süyünüp üyge keldi. Hem ilk kez piknikge şıkgandı hemde heş bu gadar eğlenmegendi. Üyge barıp işgerge kirgende anası sordu,

- Keldin me , nettiniz, piknik etip boldunuz ma ? dep soradı.

Bala közlerinin işi külüp turup anasına yasadıklarını bir bir anlatmaga basladı sonra birden aklına kelgendey anasına sordu,

- Ana, bugün Gıdırellez dep ayttı. Ne bolganını bilesin me Men bilemen de …..



Söyleyeceklerim var!

Bu yazıda yazanlara katılıyor musunuz? Eklemek istediğiniz bir şey var mı? Katılmadığınız, beğenmediğiniz ya da düzeltilmesi gerekiyor diye düşündüğünüz bilgiler mi içeriyor?

Yazıları yorumlayabilmek için üye olmalısınız. Neden mi? İnanıyoruz ki, yüreklerini ve düşüncelerini çekinmeden okurlarına açan yazarlarımız, yazıları hakkında fikir yürütenlerle istediklerinde diyaloğa geçebilmeliler.

Daha önceden kayıt olduysanız, burayı tıklayın.


 


İzEdebiyat yazarı olarak seçeceğiniz yazıları kendi kişisel kütüphanenizde sergileyebilirsiniz. Kendi kütüphanenizi oluşturmak için burayı tıklayın.

Yazarın deneysel kümesinde bulunan diğer yazıları...
Kıs Kelmeden - Kış Gelmeden - Nogayca Hikaye
Av - Nogayca Hikaye
Radyo
Cigare

Yazarın diğer ana kümelerde yazmış olduğu yazılar...
Köyümü Özledim [Şiir]
Nogay Kültüründe Çocuk Oyunları - 1 [İnceleme]
Ertengi - Nogayca Masal [İnceleme]
Gündemdeki Sabantoy [İnceleme]
Zaman , Kültür ve Nesil [Bilimsel]


Hakan BENLİ kimdir?

Konya'da yaşayan bir Nogay Türküyüm. Bulunduğumuz çevrede kaybolmaya yüz tutan dilimizi ve kültürümüzü yeniden canlandırabilmek için çalışmalar yapma gayreti içerisindeyiz.

Etkilendiği Yazarlar:
Yaşar Kemal,


yazardan son gelenler

yazarın kütüphaneleri



 

 

 




| Şiir | Öykü | Roman | Deneme | Eleştiri | İnceleme | Bilimsel | Yazarlar | Babıali Kütüphanesi | Yazar Kütüphaneleri | Yaratıcı Yazarlık

| Katılım | İletişim | Yasallık | Saklılık & Gizlilik | Yayın İlkeleri | İzEdebiyat? | SSS | Künye | Üye Girişi |

Custom & Premade Book Covers
Book Cover Zone
Premade Book Covers

İzEdebiyat bir İzlenim Yapım sitesidir. © İzlenim Yapım, 2024 | © Hakan BENLİ, 2024
İzEdebiyat'da yayınlanan bütün yazılar, telif hakları yasalarınca korunmaktadır. Tümü yazarlarının ya da telif hakkı sahiplerinin izniyle sitemizde yer almaktadır. Yazarların ya da telif hakkı sahiplerinin izni olmaksızın sitede yer alan metinlerin -kısa alıntı ve tanıtımlar dışında- herhangi bir biçimde basılması/yayınlanması kesinlikle yasaktır.
Ayrıntılı bilgi icin Yasallık bölümüne bkz.