Akıl Hastanelerinde Boş Yer Kalmadı mı
Dörtlü kavşakta yeşil ışığın yanmasını bekliyorum. Yeşil yanınca hareket edip sağa dönüş yapıyorum. Ola ki kural tanımazın biri vardır diye solumu kontrol ederek gidiyorum. Başımı yörüngeme çevirdiğimde karşımda kırmızı bir araba. Hızla direksiyonu sağa kırıyorum. Karşımdaki kaçık da aynı hareketi yapınca kıl payı çarpışmaktan kurtuluyoruz. Plakasını okuma fırsatı bile bulamıyorum. Yedi yaşında bisiklet kullanmaya başladım. Sonra da motorsıklete, daha sonra da arabaya terfi ettim. Uzun yıllar araba ile birlikte motorsıklet kullandım. Benim gibi kırk yıldan fazla motorsıklet kullanıp da hayatta kalmayı başarmış çok az sürücü vardır. Başarımın iki nedeni vardır. Birincisi trafik kurallarına uymak, ikincisi de reflekslerimin iyi olmasıdır. Neyse ki o kaçık yüzünden her hangi bir zarara uğramadım.
Televizyonda Konya'da ki durduk yerde yıkılan on bir katlı binanın enkaz kaldırma çalışmalarını izliyorum. Kolon niyetine konulmuş göstermelik çıkıntılardaki betonun elle ufalanışını dehşetle izliyorum. Kolonlar ki binaların ana taşıyıcılarıdır. Bölmelerde kullanılan tuğlaların bina sağlamlığında hiç bir etkinliği yoktur. Tuğla yerine çok daha hafif malzemeler kullanılsa binanın dayanıklılığı artar. Binaların sağlam olması için kolonların önemi çok büyüktür.
Babam Menemen'de ki Nevres apartmanını inşa ettirirken kolon ve hasır demirleri hazırlanırken sürekli ustaların başındaydı. Kolonlara daha çok, hasırlara daha sık demir koydururdu. Bir metre küp çakıla beş altı torba çimento konulması gerekirken o en az sekiz torba koydururdu. Temel ise tek parçaydı. Önce dört metre derinliğe inildi. En küçüğü çeyrek metre küp kayalar döşendi. Üzerine yirmi santim beton döküldü. Kolonlar arası su basamağına kadar yetmiş beş santim taş duvar örüldü. Babama takılırdım. Ne kadar sağlam yaptırırsan yaptır. Betonun ömrü doksan senedir. Kirece benzemez. Kireç her geçen yıl sağlamlığına sağlamlık katar. Doksan yıl sonunda betonarme binalarda beton yorgunluğu kendini iyiden iyiye gösterir. Ben elimden geleni yapayım. Siz gerisine karışmayın derdi.
Bodrum katı yapılırken sadece sığınak olarak tasarlanmıştı. İleride orayı atölye olarak kullanabileceğim aklımdan geçmemişti. Muğla'dan Menemen'e ataşındıktan sonra iş yeri açmak için kiralık dükkan aradım. Kendi dükkanlarımız kiradaydı. Kiracı çıkarmak kolay iş değildir. Üstelik dükkanlar benim işim için küçüktü. Sonunda bodruma taşınmaya karar verdim. Bodrum kata elektrik tesisatını tamamladıktan sonra sayaca bağlantı için tavan betonunu delmem gerekiyordu. Boru geçecek deliği açabilmek için tam üç gün uğraştım. Ne keski, ne de darbeli matkap gerektiği şekilde iş görmüyordu. En sert çeliklerden küsküler yaptırdım. Delik açıldığında elimin üstünde çekiç yememiş yer kalmamıştı. Uğraşmamı izleyenler, Menemen'de bundan daha sağlam bir bina yok . Bitişiğinizdeki Engin apartmanının temeli çok zayıf. Neyse ki sizin bina onu da kurtardı diyorlardı.
Çalışırken kaç kez depremle sallandık. Müşterilerim kaçmaya kalkıştıklarında oturun derdim. Deprem olduğunda her kes caddeye kaçarken ben bu apartımana kaçıyorum. Nedenini sorduklarında bu binada orman gibi kolonlar var. Doksan altı metre karede gerekenden kalın tam on dokuz kolon var. Menemen yerle bir olsa bu binadan kıymık kopmaz derdim.
Şimdilerde oturduğum dairenin apartmanı deprem perdeli. Satın alırken deprem perdesi etkili olmasına rağmen, gerektiği kadar demir ve çimento kullanılmamışsa deprem perdesi ne yazar? Menemen'deki evime korniş takmak için açtığım her delikte en az üç uç bozmuştum. Şimdiki evimde korniş takmak için en az on deliği tek bir uçla açtım. Uç körelmedi bile. Yine de deprem perdesi var diye teselli buluyoruz.
İzmir Karşıyaka'da inşa edilen bir apartmanın beton testi yapılacak. İnşaat sorumlusu ustalara önce temel betonlarını ıslattırdı. Sonra da ıslanan yerlere avuç avuç toz çimento attırdı. Bu işlemden sonra temel duvarlarının görünümü jilet gibi olmuştu. Test için gelenler sadece betonun dış görünümüne baktılar. Hiç bir darbe testi kırılganlık ölçümü yapmadılar. Bu durumda sağlamlık raporu verdiler. Eğer tüm sağlamlık test ve keşifleri aynı metotla yapılıyorsa vay bu insanların halıne.
İki büyük depremden bile ders alamamışız. Konya'da yıkılan on bir katlı bina mı? ders olacak bizlere. Hadi canım sen de.
                                   Özcan nevres