… ve burda, Bayanlar Baylar, İsar Kapısı’nı görüyorsunuz. Bu kapı bir hava bombardımanı esnasında oldukça hasar gördü, ama İsar’ın kendisi halâ iyi durumda; İsar Kapısı önünde İsar Kapısı Meydanı. İkisi de, yani kapı ve meydan bombardımanın izlerini taşıyorlar, sadece İsar sağ-selamet kurtulmuş. – İsar Kapısı Eczanesi’nde eczane ve kapı zarar görmüş, fakat Tanrı İsar’ı yine esirgemiş. Burda, Bayanlar ve Baylar, şimdi İsar’ın kendisini görüyorsunuz. Ona bombalar hiç birşey yapamazlardı, eğer bombalar, Münih’in içinden akan İsar suyunu mahvetseydi, bunun bir önemi olmazdı, çünkü daima yeni İsar suyu akardı.

Felaket içinde bir başka teselli ise, burda gördüğünüz gibi, bombalardan hemen hemen önemsiz sayılamayacak ölçüde etkilenmiş olan Maliye binası. Münihliler bu felakette, kayba ağlasınlar mı, yoksa ağıt mı yaksınlar bilememişler, zira bu bina tüm neş’eli vergi mükelleflerinin buluşma noktasıymış. – Burda, Bayanlar Baylar, yıkık ünlü Münih saray biracısının önündeyiz. Kendini kanıtlamış ve duvarına “Malt ve Maya – Tanrı Onu koruya!” vecizesi kazınmış bu eski kültür mekânı tam olarak korunmamış. Yangın bombaları yüzünden çıkan alev yumakları, bira imalathanesi personeli tarafından su bulunamadığından, muhtevasından ötürü bayağı su gibi söndürme etkisi olan sulu birayla söndürüldü, çünkü sulu birayla, günah işlemeksizin susuzluğu ve ateşi söndürebilir insan.

Şimdi İngiliz Parkı’ndayız. Burada da nerdeyse büsbütün bir yıkım manzarası gözden kaçmıyor. Hatta Kleinhesseloher Gölü’nde bile saldırılardan sonra, bombanın patlamasından sonra kendiliğinden suyla dolduğundan ancak birkaç saniye için görülebilen birçok bomba çukurları oluştu. Burda insan yaşamına bir halel gelmedi, sadece birkaç küçük göl balığı kısmen ağır yaralı olarak gölün kıyılarında yatıyordu. Neuhaus Caddesi’ndeki Bilimler Akademisi, gördüğünüz gibi, aynı şekil de yerle bir edildi. Bu çok bilimsel müzenin kalıntısı sadece bir yıkıntı tarlası. Münihlilere burda bir zarar gelmedi, çünkü onlar bu binaya zaten hiç uğramazlardı. Münih’te bir başka hüzünlü manzarayı, dört duvar kalıncaya kadar yıkılan Millî Tiyatro oluşturur. Çatısız haliyle Roma’daki Kolize’yi andırır. Bir daha inşa edilir mi, bilinmez. İnşaat malzemesi sıkıntısına direnmemek için çatı örtüsü artık yenilenmemeli, ki bir açık hava sahnesi olarak kalsın. Kışın ve kötü havalarda tabiki gösteri yapılamaz. Münihli evli erkekler maalesef ağır bir kayıptan yakınıyorar, çünkü Senefeld Caddesi 5 numaradaki ev de artık yok – ne olacak şimdi? Evin tekrar açılmasına kadar Müllerstrasse ve Luitpoldblock gibi birkaç cadde “açık pazar” olarak hizmete sunulmalı. –

Burada, Hanımefendiler Beyefendiler, Münih kentinin en eski mezarlıklarından biri olan güney mezarlığını görüyorsunuz. Buradaki mezarlardan birkaçı bombaların etkisiyle açılmış ve kemikler eski mezarlardan dışarı fırlamış. Aşağı yukarı yüz yıl önce ölen bu insanlar toprağa verildiklerinde, din görevlisinin son sözü hep şu olmuştur: “Tanrı Size ebedi huzur versin”. Lakin kaderin ipiyle ebedi kuyuya inilmez.

– Topraktan hortlatıyorlar adamı, ebedi mebedi huzur yok

– Amin.

Münchner Magazin, Eylül 1946

(Çev. Ali Osman Öztürk)