(26 Aralık 2053, Kamil Asma)

İş için zorunlu olarak bir araya gelmek kadar anlamsız, sıkıcı, gereksiz, iç karartıcı, verimsiz bir yaşam tarzına nasıl katlanmışsınız her düşündüğümde hayret ediyorum!

2053 dünyasında, dünyanın bazı geri kalmış, hala yirminci yüzyılda gibi yaşayan toplumları haricinde yaşamın büyük bir bölümü ‘asenkron’.

Gündelik yaşamınızı bir düşünün. En çok neler için bir araya geliyorsunuz?

Toplumun çok büyük bir kısmını gruplar halinde bir araya getiren en önemli aktivitelerinizden biri eğitim. Örgün eğitim denen karmaşık ve anlamsız bir süreci yüzlerce yıl yaşamışsınız. Neyse ki ben öyle bir eğitimden geçmedim.

Günümüzde eğitim için insanlar bir araya gelmiyorlar. Pek çok ülke, toplumun her yaş grubu ve her etkinlik grubu için birbirinden farklı olan bir eğitim kur sistemi kullanıyor. Üç yaşında başlayan bu süreç ölene kadar sürüyor.

Eğitimde eşitlik yok. Eğitimde fırsat eşitliği var. Tüm eğitim içerikleri isteyen herkese açık. Ama her bir eğitim başlığı için o eğitimin doğası gereği öncesinde tamamlanması gereken eğitimler belirli. Çok istediğiniz bir eğitim varsa, onu almak için önce 4-5 başka eğitim almak zorunda kalabilirsiniz.

Diyelim bir eğitimin size yararlı olduğuna karar verdiniz. Ya da yaşınız henüz uygun değilse, sizin adınıza veliniz ve kişisel eğitim koçunuz birlikte bu eğitimin size yararlı olduğuna karar verdi. Öncelikle o eğitim öncesinde almak şart olan eğitimler varsa bunları alıp almadığınız ve gerekli başarı seviyesiyle bitirip bitirmediğiniz kontrol ediliyor. Tamamladığınız bir eğitimin sonucunda yaptığınız derece o eğitimin sonrasında alınabilecek eğitimlerin hepsini almanız için yeterli olmayabilir. Mesela A1 diye bir eğitim olsun. B1 eğitimini alabilmek için A1’i 100 üzerinden 70’le bitirmek gerekebilirken B2 eğitimini alabilmek için A1’i 100 üzerinden 90’la bitirmiş olmak gerekebiliyor.

Ön şartlarını yerine getirdiğiniz bir eğitime başladığınızda size bir hoca ve bir içerik atanıyor. İçeriği istediğiniz zamanlarda ve istediğiniz sıklıkla bağlanarak tüketebiliyorsunuz. Hoca, ilerlemenizi ve yapmanız gereken görevleri yönetiyor. Her an erişime hazır olan konu anlatımlarını hocanızla birlikte belirlediğiniz tempoda tamamlıyorsunuz. Uygulamalı eğitimlerde yapacağınız uygulamaları da hocanızla birlikte kendi isteğinize göre belirlediğiniz sürelerle bitiriyorsunuz.

15 yaşına kadar temel yaşam becerileri ve temel yeteneklerle ilgili belirli eğitimleri almak zorunlu. Bu sınıfların dışında yer alan eğitimler her yaşta kişinin isteğiyle sınırsız olarak alınabiliyor. Bir okul yapısı, mezuniyet kavramı, hayatın belirli bir dönemine sıkışıp kalmış ve uzun senelerin tamamını alan bir eğitim anlayışı yok. Ama her kişinin sürekli güncel tuttuğu kendi eğitim portföyü var. Gelir seviyeniz, toplumdaki saygınlığınız, kişisel tatmininiz ve daha pek çok önemli ölçüt, eğitim portföyünüzle yakından ilişkili.

Bu sistem sayesinde hayatı boyunca temel yaşam bilgileri, resim ve resimle ilgili olası yüzlerce eğitimi almış çok başarılı ressamlara sahip olabiliyoruz. 10 yaşından beri tüm eğitimlerini uluslar arası siyaset kariyerini destekleyecek şekilde almış ve 40 yaşında profesyonel olarak bu alanda çalışırken hala destekleyici eğitimlerle yeteneklerini bileyen diplomatlara sahip olabiliyoruz. Hakimlerimiz, kendi uzmanlaştıkları konularla ilgili eğitimleri almaya 50 yaşlarında bile devam ederek hüküm verdikleri konular hakkında açık ve temiz bir zihne sahip olmanın huzurunu yaşayabiliyorlar.

Başbakanlar, cumhurbaşkanları, büyük sanat adamları, büyük holdinglerin sahipleri bile, toplum tarafından yakından takip edilen eğitim portföylerine son derece önem veriyorlar.

Eğitimdeki bu büyük atılımı sağlayan zihniyetin dünyada kabul görmesi için uzun mücadeleler gerekti. Teknolojiye de hakim ve eğitim alanına tüm hayatlarını vakfetmiş binlerce isimsiz kahraman sayesinde şu temel önyargılardan insanlık kurtuldu:

- Bir toplumun tüm bireylerinin aynı eğitimi alması doğrudur. Bu önyargıyı yok etmemiz sayesinde kartallar uçmakta, yılanlar sürünmekte, kaplanlar pençelerini kullanmakta ustalaşabiliyor. Oysa eskiden çok iyi uçan kartalları sürünemedikleri için bezdiren, pençelerini çok iyi kullanan kaplanı ama uçamıyorsun ki diye kişilik bunalımına sokan, çok iyi sürünen yılana pençeleri hiç olmadığı için pençe atma dersinden ilelebet kalmış hükmü uygulayan bir eğitim sistemi vardı.

- Eğitim için 25 yaşına kadar günlük hayatın nerdeyse tamamı harcanır, bu yaştan sonra ise hemen hemen hiç zaman harcanmaz. Bu korkunç ve toplumu iğdiş edici yaklaşımdan kurtulan ülkeler bağlarından kurtulan bir at gibi şahlandılar. Şimdi artık 15’inde uzman olduğu alanda profesyonel verim oluşturmaya başlayan insanlar var. Öte yandan 25’inde öğrenmeyi bırakmak gibi bir intihar sürecine kolay kolay kimse girmiyor.

- Herkes eğitimde başarı sağlamak zorundadır. Temel yaşam bilgi ve becerileri dışında hiçbir eğitim zorunlu değil. İsteksiz insanları eğitmeye çalışmak gibi insanlık dışı bir zulmü yaşayan hiçbir öğretmen yok. Temel yaşam bilgi ve becerileriyle ilgili eğitimlerde dahi, eğitmenin olumsuz görüşü olur ve ardından bu işle görevli kurul da aynı kararı verirse, kişiler eğitimden muaf tutulabiliyor, hatta eğitimden atılabiliyorlar. Ama pek çok ülkede oy kullanma, evlenme, çocuk sahibi olma, seyahat özgürlüğü gibi temel vatandaşlık hakları bu en temel eğitimleri almamış kişiler için kısıtlanıyor. Bu yüzden zorunlu eğitimleri almamış bir kişi görmek, çok zor gerçekleşecek bir olasılık.

- Eğitimlerin takvimde başlangıç ve bitişleri belirli olan süreçleri olmalıdır. Bu önyargıyı ortadan kaldırmak, hem hızlı öğrenicilere hem de yavaş öğrenicilere adalet sağlamış oldu. Artık hızlı öğrenebilenler aynı sürede bir yerine üç eğitimi bitirip çok daha iyi noktalara gelebiliyorlar. Yavaş öğrenebilenler ise uyum sağlayamadıkları bir hız yüzünden başarısızlık ve tatminsizlik duyguları içinde boğulmaktan kurtulmuş durumdalar.

- Eğitimler topluca bir araya gelinen mekanlarda eşzamanlı olarak gerçekleştirilmelidir. İnsanların eğitim almak için bir araya gelmekle katlandıkları dar kalıplar artık ortadan kaldırıldı. Günün istediğiniz zamanında, günde istediğiniz kadar, haftada istediğiniz günlerde, yılın istediğiniz haftalarında eğitime devam edebilirsiniz. Öğrenmeye çok aç hissettiğiniz bir ay boyunca diğer tüm yaşam faaliyetlerinizi (iş dahil) minimal seviyeye indirip 2-3 eğitimi birden bitirmeniz mümkün olabilir. Yeni şeyler öğrenmekten bıkkınlık yaşadığınız bir dönemde 6 ay boyunca tek bir eğitim için tek bir saat bile harcamayabilirsiniz. Bu olmadan özgürlük olur muydu?

Girişte iş hayatından biraz bahsetmiştim. Başka bir yazıda da asenkron dünya asenkron işi anlatırım sizlere.

(2053'te yaşayan Kamil Asma'nın dilinden, Yazar: Mustafa Acungil)