|
Yarım Kalan Bir Mucize; Köy Enstitüleri
(Nigar Özafacan) 12 Ocak 2007 |
Toplumbilim |
| |
 Peki, köy enstitüleri kapatılmasaydı ve bu hayal devam ediyor olsaydı, şimdiki yaşantımıza ne tür yansımaları olabilirdi? İşlenilmemiş toprak, kullanılmamış su, okumayan çocuk ve genç, üretim yapmayan fabrika kalır mıydı? Özelleştirme belası ülkemizin dört bir yanını kaplamış olur muydu? Yeteneksiz siyasetçiler elinde heba olmuş bir ulus mu olurduk? “Babalar gibi satarım” zihniyeti mi aşılanırdı halka, yoksa üretim içinde eğitim şiarı mı? Varoş kelimesini biliyor olur muyduk acaba? Ya da terör belasını? Gelişmişliğini, kalkınmışlığını sağlamış köyler boşaltılmak zorunda kalır mıydı? Ya da köyden kente göç ihtiyacı? Töre cinayetleri ya da berdelleri mi okurduk gazetelerin üçüncü sayfalarında? Yolsuzluk, hırsızlık, gasp gibi toplumsal yaralar mı açılırdı zihinlerde? Paralı eğitime gerek mi kalırdı? Ya da eğitimde uçurum yaratan dershanelere? Ulusal kültürümüze ve değerlerimize sahip çıkmalıyız diye haykırmamıza ne lüzum kalırdı? Zaten kültürümüzü yitirip yabancılaşmamış olurduk. |
|
|
"Size Sunuyorum Tüm Şiirlerimi, Ey Tarihin Hürriyet Kavgalarında Ölenler!"
(Nigar Özafacan) 25 Ocak 2007 |
Yazarlar ve Yapıtlar |
| |
 Ege yöresinin saf, çalışkan ve yiğit insanlarını anlatır. Köy edebiyatından uzak kalır kalmasına ama sıradan köylüler için suyun ve toprağın ne kadar önemli olduğunu da öğretir bizlere. Ülke sorunlarından ve toplumsal gelişmelerden uzak kalmaz hiçbir zaman. Yaşamın, şu anda birçoğumuza basit gelen kavramlara entegre olduğunu unutturmaz, hala… “Susuz Yaz”daki kavgayı unutabilir miyiz? Tütün ekicilerinin geleceklerini tütüne bağlamasını? “Acı Tütün”ü, “Yağmurlarla Topraklar”ı… “Boş Beşik”teki, “Zeliş”teki dramları… |
|
|
Türkü Gibi Bir Yaşam; Fakir Baykurt
(Nigar Özafacan) 17 Nisan 2007 |
Yazarlar ve Yapıtlar |
| |
| Cumhuriyet sonrası aydınlanma devriminin, köy enstitülerinin açılmasıyla daha da hızlı yol aldığı yadsınamaz bir gerçektir. Köy enstitüleri, aydınlanmaya ve Atatürk ilkelerine bağlı genç kuşaklar yetiştirirken, bir bakıma Türkiye’nin köy gerçeğini de ortaya çıkardı diyebiliriz. Köylerdeki yoksul insanların yaşam mücadeleleri, ağalık ve toprak sisteminin açtığı yaralar ve politik yansımalar; köy enstitülerinden yetişen edebiyata meraklı gençlerin kalemlerinde hayat buldu. Bu sayede de kimi edebiyatçıların varlığını inkar ettikleri “köy edebiyatı” ortaya çıktı. Günümüzde hala büyük bir ilgiyle okunan ve gerçekleri yansıtmaya devam eden bu akımın en önemli temsilcilerinden biri de Fakir Baykurt'tur. Gönen Köy Enstitüsü ve Gazi Eğitim Enstitüsü’nü bitiren Baykurt, uzun yıllar öğretmenlik yapar. Yazmaya şiirle başlayan Baykurt, 80 darbesinin ardından yerleştiği Almanya’da da Türk işçilerinin yaşamlarını anlatmıştır bizlere. |
|
|
Köy enstitüleri kapatılmasaydı ve bu hayal devam ediyor olsaydı, şimdiki yaşantımıza ne tür yansımaları olabilirdi? İşlenilmemiş toprak, kullanılmamış su, okumayan çocuk ve genç, üretim yapmayan fabrika kalır mıydı? Özelleştirme belası ülkemizin dört bir yanını kaplamış olur muydu? Yeteneksiz siyasetçiler elinde heba olmuş bir ulus mu olurduk? “Babalar gibi satarım” zihniyeti mi aşılanırdı halka, yoksa üretim içinde eğitim şiarı mı? Varoş kelimesini biliyor olur muyduk acaba? Ya da terör belasını? Gelişmişliğini, kalkınmışlığını sağlamış köyler boşaltılmak zorunda kalır mıydı? Ya da köyden kente göç ihtiyacı? Töre cinayetleri ya da berdelleri mi okurduk gazetelerin üçüncü sayfalarında? Yolsuzluk, hırsızlık, gasp gibi toplumsal yaralar mı açılırdı zihinlerde? Paralı eğitime gerek mi kalırdı? Ya da eğitimde uçurum yaratan dershanelere? Ulusal kültürümüze ve değerlerimize sahip çıkmalıyız diye haykırmamıza ne lüzum kalırdı? Zaten kültürümüzü yitirip yabancılaşmamış olurduk.
Mustafa Kemal’in işaret ettiği gerçek muasır medeniyetler seviyesine ulaşma hedefimizi, köy enstitülerini kapatarak ıskaladık bizler. Gerçek medeniyet ve uygarlığı Batı değerlerinde aramak yerine, kendi ulusal kültürümüze sahip çıkmayı tercih ettiğimiz gün ise yeniden ışık görünecek koridorun öteki ucunda.
|
|
