Hani, babasına ve kavmine: "Siz neye kulluk ediyorsunuz?" demişti. (Şuara Suresi, 70)

İnsan Allah’ın yarattıkları arasında şuura sahip olan, doğruyu ve yanlışı ayırt edebilen bir varlıktır. Yüce Allah’ın varlık delillerini, Allah’ın üstün/sonsuz gücünü, evrendeki hakimiyetini ve dünya hayatının gerçek yüzünü kavrayabilecek yetenektedir. Dolayısıyla da yeryüzünde bulunuş amacının yalnızca Rabb’ine kulluk ve ibadet etmek, O’nun hoşnutluğunu kazanmak olduğunun bilincindedir. Yaşamın ve ölümün yaratılma nedenini sonsuz Yaratıcı Allah "O, amel (davranış ve eylem) bakımından hanginizin daha iyi (ve güzel) olacağını denemek için ölümü ve hayatı yarattı..." (Mülk Suresi, 2) ayetiyle Kuran’da bildirir. İnsan dünyada kendisi için belirlenmiş olan yaşamı süresince bu konuda imtihan olur.

İnsanın "ben iman ettim" demesi yeterli değildir. Kişi, Allah’a olan imanı, bağlılığı, kararlılığı ve sabrı, özel olarak yaratılan olaylarla sınanır.

Allah’a kulluk, yaşamı Allah korkusu ve O’nun hoşnutluğu üzerine inşa etmektir ve "…Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim, dirimim ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah’ındır." (Enam Suresi, 162) ayetiyle dikkat çekildiği üzere insanın tüm yaşamını kapsar. Vicdanlı ve samimi bir insanın yapması gereken, yaratılış amacını düşünmesi, ayetle emredildiği üzere tüm yaşamını Yüce Rabbimiz’in bildirdiği şekilde ve O’nun sınırlarını koruyarak geçirmeye çalışmasıdır.

Yüce Allah’ın akıl vererek nimetlendirdiği insanın dünyada bulunma amacının, sadece iyi bir iş sahibi olmak, iyi bir kariyer yapmak, bir aileye sahip olmak ve mal-mülk edinmek olmadığı açıktır. Bunların hepsi Allah’ın verdiği nimetlerdir ancak insanın asıl hedefi olabilecek konular değildir; bu istekler yalnızca insanın Allah’ın hoşnutluğunu kazanabilmesi için birer araç olabilir. Dolayısıyla insanın ölümü, yapayalnız Allah huzurunda sorgulanacağını, cennet ve cehennemi unutarak yalnızca dünyevi çıkarlar peşinde olması hatalıdır.

Herşeye gücü yeten Yüce Allah Kuran’da, yaratılışın gerçek amacının oyun ve oyalanma olmadığını tüm insanlara haber verir:

“Biz, bir ’oyun ve oyalanma konusu’ olsun diye göğü, yeri ve ikisi arasında bulunanları yaratmadık. Eğer bir ’oyun ve oyalanma’ edinmek isteseydik, bunu, Kendi Katımızdan edinirdik. Yapacak olsaydık, böyle yapardık.” (Enbiya Suresi, 16-17)

Ancak insanın apaçık düşmanı şeytan insana imanı yaşamayı zor ve sıkıntılı gösterir. Oysa Yüce Allah samimi kullarına imanı sevdirmekte ve onları karanlıklardan Kendi dosdoğru, aydınlık yoluna iletmektedir. Bu gerçek Kuran’da, “…Allah size imanı sevdirdi, onu kalplerinizde süsleyip-çekici kıldı ve size inkârı, fıskı ve isyanı çirkin gösterdi. İşte onlar, doğru yolu bulmuş (irşad) olanlardır.” (Hucurat Suresi, 7) ayetiyle bildirilir. Dolayısıyla sinsi karakterli şeytan, Allah’a kullukta samimi çaba içinde olan müminleri verdiği telkinlerle kandıramaz, yaşadıkları aydınlıktan kendi bataklığına çekemez.

Gerçek sıkıntı ve eziyet, “…Kim Allah’a ortak koşarsa, sanki o gökten düşmüş de onu bir kuş kapıvermiş veya rüzgar onu ıssız bir yere sürükleyip atmış gibidir.” (Hac Suresi, 31) ayetiyle bildirildiği üzere, şirktedir. Sahte ilahlarını terk ederek Allah’a yönelen bir insan, boşlukta sürüklenmekten kurtulur, tek gerçek ilah olan Allah’a sığınarak, yalnız O’na kulluk ederek huzur ve güven içinde yaşar. Şirkin karanlıklarından –Allah’ın dilemesiyle- nura çıkar.

Oysa onlar, dini yalnızca O’na halis kılan hanifler (Allah’ı birleyenler) olarak sadece Allah’a kulluk etmek, namazı dosdoğru kılmak ve zekatı vermekten başkasıyla emrolunmadılar. İşte en doğru (dimdik ve sapasağlam) din budur. (Beyyine Suresi, 5)

Şirk, yalnız birtakım eşya ya da putlara tapmakla sınırlı değildir. Allah’tan başka varlıklardan yardım beklemek, onların hoşnutluğunu aramak ve Allah dışında başka bir varlığın rızasını Allah rızasına tercih etmek; bunların tümü, Allah’tan başka ilah edinmektir ve şirktir. İnsanın kendisini bu durumdan uzak/müstağni görmesi büyük hatadır.

Hırsla dünyevi hedeflere yönelen insanın, şuurunda olmadığı bir başka gerçek daha vardır. Dünya hayatında kulluk ettiği onlarca putu bırakıp yalnızca Allah’a kulluk etmediği sürece asla gerçek huzuru bulamayacaktır. Çünkü insanın nefsi sınır tanımaz ve bitmek tükenmek bilmez tutkulara sahiptir. Bencil tutkularının tatmini için yaşayan kişi, herşeye sahip olsa da, nefsi asla tatmin olmaz. Sahip olduğu herşey daha da tatminsiz olmasına yol açar; çünkü hepsinin daha iyisi ve daha kusursuzu vardır. Sürekli bir başka tutkunun peşinde koşan kişinin, her yeni elde ettiği şey de kibrini ve büyüklenmesini artıracaktır. Bu kadar azgınlaşan birinin huzur içinde mutlu bir yaşamı elbette ki olmayacaktır.

İnsanların dünyada özlemini duydukları huzur, mutluluk ve nimetler içinde yaşayabilmelerinin tek yolu, yalnızca Allah’a kulluk etme bilincini/sorumluluğunu taşımalarıdır. Bu gerçek unutulduğunda ise, ahlaki dejenerasyon, insan ilişkilerindeki yozlaşma, çıkar ve beklentilere dayalı ilişkiler, güçlünün zayıfı ezmesi, acımasızlık, zalimlik, sahtekarlık, düşmanlığa hayat sahası açılır. Allah’ın buyruklarının terk edilip, insanların kendi hevalarına uymaları, insanlığı ciddi dejenerasyona sürükler.

"Eğer hak, onların heva (istek ve tutku)larına uyacak olsaydı hiç tartışmasız, gökler, yer ve bunların içinde olan herkes (ve herşey) bozulmaya uğrardı. Hayır, Biz onlara kendi şan ve şeref (zikir)lerini getirmiş bulunuyoruz, fakat onlar kendi zikirlerinden yüz çeviriyorlar. " (Müminun Suresi, 71)

Bu şuurla, yaşamlarını Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak doğrultusunda sürdüren insanlar, dünyayı bencil tutkularını gerçekleştirebilecekleri bir mekân olarak görmezler. Nefislerini tatmin etme gibi bir hırs içinde olmaz; Allah’a gereği gibi kulluk etme konusunda samimi istek taşırlar. Ölümün yakınlığını, cennet ve cehennemi tefekkür ederler… Allah’ın gizlinin gizlisini bildiğinden ve yaptıklarından haberi olduğunun farkındadırlar ve bu nedenle davranışlarının her zaman Kuran ahlakına uygun olmasına titizlik gösterirler.

"Ben, yalnızca Allah’a kulluk etmek ve O’na ortak koşmamakla emrolundum. Ben ancak O’na davet ederim ve son dönüşüm O’nadır." (Ra’d Suresi, 36)