İzEdebiyat - Cihat Faruk SEVİNDİK - Seyircisi Halk Olan Tiyatro

SEYİRCİSİ HALK OLAN TİYATRO 1

Hemen başlamak gerekiyor.İşin bir yerinden başlamak.Girizgahı fazla uzun tutupda okuyucuyu sıkmak istemiyorum.Yazımında başlığından anlaşılacağı üzere ‘’seyircisi halk olan tiyatro’’ne demektir.
Bu kavram bildiğimiz halk tiyatrosunun bizler tarafından karşısına konulan tanım..İşte tartışılacak nokta şudur:Halk kimdir?Bir sosyal sınıfmıdır,hayır,halkın belirli bir sınıf olmadığı üzerine herkes hemfikirdir.Pekala akla hemen şu soru düşmektedir:Hangi sınıfları halk saymak gerekir.

Kendimce sorularıma cevaplar bularak;hemen bir başka konuya geçmeyi tavsiye ediyorum.Halk tiyatrosunun üreticisi kimdir,ilk kim çıkarmıştır,bu ismi literatüre kim geçirmiştir.İsminden kaynaklanana göre o zaman bu tiyatro biçimi halkın öz biçimi,yani anonim.Bununda cevabını bulduğuma göre bu tiyatronun amacı nedir?Halk tiyatrosu ise ve halkın öz malı,benliği ise halkın sorunlarını,durumunu yansıtmak olmalıdır,hatta yansıtmak değil değiştirmek gereklidir.O zaman Halk Tiyatrosu toplumda süregit şeyleri izleyiciye yansıtmaktan öte değiştirmek için çabalar.

Her tiyatro türünün ve her oyun yazarının bir biçimi vardır.Kapalı veya açık biçim.
Açık biçim nedir?Sözlükteki karşılığı kapalı biçimin karşıtı ;göstermeci tiyatro,aristotolesci olmayan tiyatro,epik tiyaro.Açık biçim bu ise kapalı biçimde bunun karşıtı.O halde varılan sonuç şudur ki;Halk tiyatrosu açık biçimi benimsemiş.

Aklınıza şu gelebilir tanıma göre mi hareket edeceğiz?Hayır Aristotolesci olmaması bunun göstergesi zaten.Madem toplumda bir şeyleri değiştirmek için yapılan bir biçimse sahnede her şeyi gözler önüne sermektedir.İşte bu sonuçtan Aristotelesçi tiyatro anlayışına ters düşer..

Birazda üslubuna değinebiliriz :İlk başlarda gülmece temel üslubu olarak başlamıştır.Günlük yaşamdan alınan olaylar yalın,kaba bir gerçekçilikle seyirciye sunulmuştur.Bu yüzden bayağı bir şekilde algılansa da bu görüşü Seneca yıkmıştır.Paragrafın girişin de ilk başlarda gülmece temel üslup demiştik .Daha sonra halk tiyatrosunun politik niteliğinin arttığı dönemlerde taşlama öne çıkan tür olmuştur ve benimsemiştirde…

Cihat Faruk SEVİNDİK