Koçgiri

Taki Akkuş’u Sivas’ta yayınladığı “4 Eylül Ortak Kitap”la tanımıştık. (1985) Sivas’ta. Cumhuriyet Üniversitesi akademisyenleriyle işbirliği yaparak edebiyata, sanata katkı niteliğinde önemli çalışmalarda bulundu. 4 Eylül Yayanları’nı kurup ilgi çekici kitaplar da yayınladı. “Umut Yalan” (öyküler,) adlı yapıtı da bu dönemde gün yüzüne çıktı.

Taki Akkuş, romanını kurarken köy-kent ilişkisinin uzantısındaki kırsal-kentsel gerçeklik sarmalında öne çıkan karşıtlığı, ama aynı zamanda birbirini belirleyip tamamlayan sürekliliği anlatısına temel saymış görünmektedir. Tüm olumsuzluklara, yaşamı zehir eden, dayanılmaz kılan haksızlıklara karşı çıkmak için, direnme sürecinin sonunda kendine dağları “mesken tutan” Nezo karakteri, romanın gelişim çizgisinde yeni kimliğine kavuştuğunda; Orhan Kemal’in anlatılarındaki Çukurova toprağıyla özdeşleşmiş ırgatlarından, Yaşar Kemal’in İnce Memed’inden el alıp yetkinleşir edata; “ete kemiğe bürünüp” özgün bir roman kahramanına dönüşmüş olur. Bu dönüşüm çizgisi 1980 sonrasında toplumumuza dayatılan küreselleşme ve onun sanat ayağı olan postmodernizm yanlıları tarafından dışlandığından, edebiyatımıza konu olmaktan uzak tutulmuştur. Oysa yaşam içindeki kent ağaları gibi, mafyalama sürecindeki rollerini de üstlenip aksatmadan toplumumuzun her kesiminde var olmayı sürdürmekteler. Böyle olunca, toplumumuz gibi edebiyatımız da bu yadsınamaz gerçeğe, yaşam gerçekliğine dönmek zorunda kalacaktı. Öyle de oldu: edebiyatımızın gerçeğe dönüş çizgisindeki atılımlardan birini de Taki Akkuş hayata geçiriyor Koçgiri ile. Akkuş bunu yaparken hem roman türünün birikiminden yararlanıyor, hem de Anadolu insanının belleğinde ve günlük yaşamında varlığını sürdüne sözlü anlatı geleneğine de, romanındaki bazı bölümlerden meydana gelen yeni bir halka eklemiş oluyor. Akkuş yerel dil olanaklarından da yararlanarak oluşturduğu akıcı anlatımı romanı kolay okunur kılıyor. Bu özellik, kurgudan ve metnin tümüne özenle yerleştirilmiş gerilimden de güç alıyor.

Romanın başıyla sonunda okurla buluşup metnin eksenini oluşturan ve yaşadığı topraklardaki ağalık düzeninin zorlamasıyla dağa çıkan Nezo; dağa çıkmadan önce büyük br kente gidip yapı işçiliğini yapan; köyde ağanın, kentte yapsatçı patronun haksızlıklarına uğrayıp bu haksızlıklar karşısında direnen, eziyet görüp bilenen, ilginç bir roman kahramanı. Koçgiri adlı yapıt bu esende gelişiyor. Taki Akkuş, ilginç bir yöreyi ve yörenin insanlarını nesnel bir bakış ölçeğinde anlatırken geleneksel yaşam gerçekliğine bağlamayı da başarıyor. Bunu yaparken, Anadolu’nun belleğinde yer tutan tarihsel olaylardan aldığı ve roman formatına uyarlayarak aktardığı kesitlerle metni güçlendirip zenginleştiriyor. Çekici bir roman, edebiyat bağlamında gözüpekçe bir girişim. Anlamlı ve okunması gereken bir sanat emeğiyle karşı karşıyayız…

Koçgiri olayı, Ermenilerin ayaklanmasıyla, Türk ve Kürt aşiretlerini yaşlı genç demeden katletmesiyle başlar, Bu tarihsel trajik olayı, Ermenilerin yaptıklarını, Türklerle Kürtlerin birbirine düşürülüp, kırdırılmasını ayrıntıları ve belgeleriyle yansıtıyor, yazar. Tabii perde arkasındaki İngilizlerin, Fransızların ve işbirlikçi ağaların oyunlarını da sergiliyor.

Koçgiri, sadece belgesel bir roman değil; kırsal kesimdeki yoksulluğu, ağa baskısını, o çevrelerde yaşayan insanların ilişkilerini, aşklarını, hüzünlerini, düşlerini, nefretlerini, kısaca bireysel olguları da yansıtan bir roman.

Akkuş’un, doğa, çevre ve kişi betimlemelerinde güçlü bir gözlem var. Betimler canlı ve etkileyici. Dili, yalın ve işlek. Geleneksel kültürden bilinçle yararlanıp kurduğu anlatımı da akıcı ve özgün…

Koçgiri olayı hakkında kaç okur, kaç aydınımız bilgi sahibidir? Bilmiyorum. Ama bildiğim şu: biz, Kurtuluş Savaşı’mızın ve Cumhuriyet’in gerçek tarihini romanlardan öğreniyoruz.

Burhan Günel

KOÇGİRİ, ilgiyle ve ibretle okunacak bir roman.
Burhan Günel
• Eser Adı: Koçgiri
• Yayınevi: Sarissa Yayınları
• Yazar: Taki Akkuş
• Sayfa Sayısı: 384
• Kitap Boyutu: 13.50*21.00
• ISBN: 978-9944-188-07-4
• Ederi: 20 TL

İsteme adresi:

SARİSSA YAYINLARI
Teraziciler cad.Sarıbelde sit. N1 Blok D:4
34785 Sancaktepe / _stanbul
Htt://www.sarissayayinlari.com
e-posta: sarissayayinlari@hotmail.com
gsm: 05366351656

Edinme adresi:
İsteyen arkadaşlar kitabın ederini aşağıdaki adrese yatırdıklarında kargo adresi bize ait olarak adresine gönderilecektir.
Banka: İstanbul Çekmeköy Halkbank şubesi
Hesap sahibi: Takki Akkuş
IBAN N0: TR73 0001 2001 2090 003V 1007 67