‘Lale Devri’ olarak adlandırılan bu devir, sosyal, toplumsal ve kültürel oluşumlarda tarihimizin çok kritik bir dönemidir. “Zevk-ü sefa ve eğlence” suçlaması görüntüden kaynaklanan yanlış bir suçlamadır. Elbet haklılık payı vardır ancak hiçbir zaman abartılacak kadar değildir.
Ama gerçek böyle değil. Bu bir zorunlu değişim süreciydi.
İkinci Mahmut ve devlet yönetimi milleti, tarih ve kültürümüzü temsil etme açısından bir takımda olsa mehteranı şeklen koruyabilirlerdi. Bu açıdan onlar eleştirilebilinir. Hatta yeniçeriliğin küçük bir bölüğü bile şeklen muhafaza edilebilmeliydi. Ancak yeni bir yapılanma söz konusu
III. Selim, son iki yaklaşımın görüşlerini dikkate alarak öncelikle mevcut devlet sistemini tepeden tırnağa yenileştirmeye çalışırken diğer taraftan da devrimci bir yaklaşımla tamamen Batılı tarzda yeni kurumlar ihsas etme gayretine girdi. Bu amaçla tüm ayrıntıları önceden düşünülüp hesaplanarak mevcut orduya alternatif ‘Nizam-ı Cedid’ adında yeni bir ordu kuralacaktı.
Zaman zaman yönetime müdahaleler, tahtan indirilenler çıkarılanlar oldu. Ama ne olursa olsun Osmanlı devlet yönetiminin asıl amacı ‘devlet-i ebed müddet’ti. Türk milleti kendilerinden bir aileye mensup Osmanlı adındaki bu devleti sonsuza kadar devam ettirme büyük idealindeydi.
II. Mahmut, III. Selim’den bir adım daha ileri giderek yenileşmenin ilerisinde bugünkü anlamda görsellikte tam bir Batılılaşma hareketi başlatmıştı. O gün için Atatürk’ün şapka uygulamasından çok daha zor olan Hıristiyan Avrupalılar gibi tüm devlet memurlarına fes, pantolon ve ceket giyme zorunluluğu getirmişti. Aynı zamanda dini kaynaklı bırakılan sakal
Halka fazla özgürlük tanımayan rejimler hem bir açıdan değiştirilemeyecek kadar kökleşip gerektiğinde efendilerinin dediklerini yapmayacak bir konuma gelirken bilişim teknolojisinin artık sınır ve rejim tanımadığı günümüzde halkların ‘Batılı Sahip’lere bağlanıp daha rahat yönetilebilmesi için bir miktar demokrasi gerekiyordu.
‘Muhteşem yüzyıl’a maalesef kendi akıl, bilgi ve irademizle reaksiyon vermedik. Adeta uzaktan kumandayla birilerinin yönlendirmesine maruz kaldık. Avam ifadeyle acayip gaza getirildik.
Bu çıkarsama doğru kabul edilirse son yüz, yüz elli yıldır batı kültürünün bize dayattığı yılbaşı kutlaması adına Hıristiyanlık ritüellerini yapmamız da doğal ve doğru kabul edilecektir. Böyle düşünüyor ve bunu gayet doğal görüyorsak bir sorun yok demektir. O zaman hep azınlıkta kalmış peygamberler konumundaki az sayıdaki insanların inanç
Müslüman Anadolu insanı yüzlerce yıldır bollukta da darlıkta da nimetin kıymetini bilip israfa kaçmamaya çalışmıştır. Küçük bir ekmek kırıntısını bile çöpe atmak istememiştir. Gerçi bu halkın geneli hep varla yokluk arasında devletini kendisine tercih ederek yaşamıştır.
Gördüğüm ilk asfalt yol, köydeki tek ulaşım aracı traktörün römorkunda babamla ilk defa şehre giderken Menderes’in Ceyhan nehri üzerine yaptırdığı köprünün yoluydu. Bu siyah asfalt yolu uzaktan kıvrılan koca bir karayılana benzetmiştim.
eğitimci yazar hasan tülüceoğlu'ndan anlatım harikası okul günleri öyküsü
