Toplumumuzun eşek ile muhabbetini bilmeyenimiz yoktur. Hele kırsal bölgelerde doğmuş ve büyümüşlerimiz bana daha yürekten hak verir inanın. Fıkralara, mizaha malzeme olması onun cıvıklığından kaynaklanmaz aksine insanoğlunun vefasızlığının bir nişanesidir bu durum. Bunun yanında eşeklerin kadrini bilmeyenler kadar ona hak ettiği değeri verenlerde vardır, hem de eskiden beri. Bunlardan biride divan şiirinin usta kalemi Şeyhi’ dir. Ne der usta divan edebiyatı şairi bir şirinde:
(*) Bir eşek var idi zaif ü nizâr
Yük elinden kati şikeste vü zâr
Sadece yukarda adı geçen şair ve şiirle de sınırlı değildir eşek edebiyatı. Yine aynı kaynakta şunlar yazılı: “Şeyhiden Ziya Paşaya kadar Divan edebiyatımız eşeksever bir edebiyattır;-Tabii Mevlana yı unutmadan...” diye devam ediyor yazı. Şimdi bu konuya nereden geldiğimin gerekçesini anlatmaya çalışayım size. Ahmet İnam bir günlük gazetenin yazarıdır bunu çoğumuz biliyoruz. Aynı zamanda kendi deyimi ile (\*\*)“eşek ilmi “ yolunda yürüyen ve Türkiye’de belki de bir başka örneği olmayan bir yüce zattır. Eşekliğin baki olduğu bariz bir gerçek… Yani eşekliğin tarihi eşeklerin tarihi ile başa baş bir seyir izlemekte demek hiçte abartı olmaz. Eşeklik belli bir coğrafyaya mal edilemeyecek kadar evrensel bir kavramdır. Burada bunun en iyi örneklerinden birine Jean Buridanın(***) (1298–1366 bir hikâyesine değinmemek olmaz.” Açlık ve susuzluktan kırılan eşeğin bir tarafına bir yulaf sepeti, bir tarafına da bir su kovası konur. Eşek o perişanlık içerisinde bir türlü hangisinden başlayacağını bilemez. Seçme iradesini gösteremediğinden de açlık ve susuzluktan ölür.” Asırlar öncesinden eşeklik üzerine güzel bir saptama.
Eşekler ölür eşek cennetini boylarlar ama eşeklik ölmeyen bir kavram olarak varlık ve geçerliliğini hep sürdürecektir. Yazıma Ahmet İnam ustanın satırları ile son vermek istiyorum.
“Şu aralar ülkemizde eşek bilim açısından çok değerli gözlemlere olanak veren olaylara şahit olmaktayız ki buna bilimimizde 'fikrin hamakat tepmesiyle berhava olması' diyoruz.” Diyor usta kalem biz onun yazdıklarını size aktardık. Aklınızda yinede bir yerlerde şüpheniz var ise biz yine yineleyelim kötü bir maksadımız yok. Bir eşeklik yaptık ise eşekliğimize verile…
Bir anımsatma, Onos: Eski Yunancada eşek anlamına gelmekte.
(*) http://www.tumgazeteler.com/?a=4850691
(**)http:// www.aksam.com.tr/2009/04/27/yazar/12533/ahmet_inam/esek_guzel_gozludur.html
(***)http:// www.tumgazeteler.com/?a=967581
