Türkçe'nin Matematikselliği - 1

2003-2004 yıllarında gerçekleştirdiğim bu çalışma, daha gniş bir çalışmanın fak bir parçası. Acele yapılmış bu çalışmalardaki düzeltmeler yapıldıkça, bunları bölüm bölüm yayımlayacağım nasip olursa..

yazı resim

TÜRKÇE’NİN MATEMATİKSELLİĞİ VE FELSEFİ BOYUTU

BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU KURALININ MATEMATİKSELLİĞİ:

Bildiğimiz gibi Türkçe’de bir kelimenin ilk hecesi kalın ünlüyle başlıyorsa, diğer heceler de kalın ünlüyle, ilk hece ince ünlüyle başlıyorsa,diğer heceler de ince ünlüyle devam eder. Şimdi bu kurala uyan ve uymayan örnekleri görelim:

K(i)t(a)p> bu örnekte i=ince, a=kalın olduğundan bu kelime kurala uymaz. Bunu matematik-
sel olarak şöyle gösterebiliriz: i= -1 olsun, a= +1 olsun… -1. 1= -1 yani sonuç olumsuz (negatif) Birisi eksi diğeri artı olursa, sonuç eksi olduğu gibi, birisi ince diğeri kalın olduğunda da sonuç olumsuzdur.

K(i)t(a)pç(ı)= Burada kalın ünlülerin tamamını yine +1 olarak alacağız.

-1.1.1= -1 bir tane eksi diğerlerini de eksi yapıyor.

Olumlu (pozitif) birkaç örnek verelim şimdi de:

Ç(o)c(u)k= 1.1= +1 sonuç olumlu, pozitif….

(i)nc(e)= -1.-1= +1 sonuç yine olumlu….

Eğer bu kalın ünlüleri çift, ince ünlüleri de tek sayılar olarak kabul etsek;

Çift sayıyla çift sayının toplamı çift olur.. Sonuç çift çıkarsa iki sayı birbiriyle aynıdır yani uyumludur demektir. Çift+çift=çift

Tek sayıyla tek sayının toplamı da çifttir. Demek ki tek sayıyla tek sayı da birbiriyle uyumludur. Tek+tek=çift

Fakat tek sayıyla çift sayının toplamı tektir. Demek ki, tek sayı ile çift sayı birbirinden farklıdır.
Çift+tek=tek

Kalın+kalın= uyumlu
İnce+ince= uyumlu
İnce+kalın= uyumsuz
Kalın+ince= uyumsuz

Sayıların ikisi de eksi olursa sonuç yine olumludur.. Bu örnekleri çoğaltabiliriz. Sanırım burada anlatmak istediklerimiz anlaşılmıştır. Türkçe bilim dili değil diyenler,Türkçe’nin bu matematikselliği karşısında ne diyecekler? Türkçe’yi ve Türkleri çağın gerisinde görmeye çalışanlar, Türkçemizin bu matematiksel mucizesinin farkına varacaklar mı? Onlar bunun farkına varmasa da biz Türkçe’mizin güzelliğinin farkındayız.. Bu öyle subjektif (taraflı) bir güzellik de değil.. Matematiksel olarak ispat edilen bir güzellik…

Başa Dön