MÜSLÜMANIN FELSEFESİ
Felsefenin ikinci anlamı sözlükte şöyle geçiyor:Bir bilimin veya bilgi alanının temelini oluşturan ilkeler bütünü:Tarih felsefesi. Hukuk felsefesi gibi.
İslam dini semavi dindir.Yüce Rabbimizin(cc) bizim için seçtiği ve tamamladığı dindir.
Dolayısıyla kuralları,ilkeleri Allah-ü Teala tarafından belirlenmiş,Kuran-ı Kerim ve Allah Resulü (asv) efendimiz tarafından bildirilmiştir.Gerek birincil anlamları gerekse ikinci anlamı itibarıyla insanların oluşturduğu felsefe ile İslam dininin felsefesini oluşturmak mümkün değildir.Anlatmak istediğim felsefesi Yüce Rabbimiz(cc)tarafından belirlenen İslam dinine mensup olanların(Müslümanlar) dinlerini yaşarken elbette ki bir felsefe dahilinde yaşayacaklardır.Müslüman hayatının her anını Allah-ü Teala(cc) nın ve Resulullah (asv) efendimizin emirlerine göre düzenler.Hayatının her anında İlahi Emre itaat eder.İlahi emre tam olarak uyamasa da iman eder.
Yüce Rabbimiz(cc) Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.(Zariyat Suresi 56) buyurarak Müslümanın durumunu belirlemiştir.Müslüman kulluk felsefesiyle hayatını tanzim etmek zorundadır.
Kulluk bir insanın ulaşabileceği en yüksek manevi makamdır.Müslüman olmanın ilk şartı olan Kelime-i Şehadeti söylerken Peygamber Efendimizin(sav) kulluğunu Resullüğünden önce zikrederiz çünkü.(Eş hedü enla ilahe illallah ve eşhedü enne muhammeden abduhu ve resuluhu)Nitekim Peygamber Efendimiz(sav) günahları affedilmiş olmasına rağmen niçin çok ibadet ettiğini soran Hz. Aişe validemize ÇOK ŞÜKREDEN BİR KUL OLMAYAYIM MI diyerek kulluğun önemini belirtmiştir. Abdest alırken kulluğumuzu ön plana çıkartırız, çünkü Yüce Rabbimizin(cc) huzuruna çıkmaya hazırlanıyoruz. Hiç bir ibadette laubalilik olmaz.Namaz kılarken kulluğumuzu ön plana çıkartırız. Rabbimizin(cc) huzurunda ciddiyetle kıyamda durarak Allah-ü Teala(cc)yı zikrederiz.Çünkü namaz Kuran-ı Kerimde zikir olarak geçer.Allah-ü Teala(cc) bizden çok zikr etmemizi istiyor.Ey imân edenler, Allahı (CC) çokça zikredin.Ahzâb- 41
Namaz aynı zamanda Allah-ü Teala(cc) ile sohbettir. Peygamber Efendimiz(sav) bu konuda Kuran okuyan kimse ben Allah ile konuştum dese yalan söylemiş olmazdiye buyurmuşlardır.
Secde hali kulun Rabbine(cc) en yakın olduğu zamandır.Kulluğun nişanesidir.Her namazda Teslimiyet ve tevazu içinde Rabbimize secde ederiz.
Kurban keserken gözden çıkartılan değil bilakis güzel ve besili hayvanlar kurban edilir. "Onlara Âdemin iki oğlunun haberini gerçeğe uygun olarak anlat: Hani ikisi de birer kurban sunmuşlar, birininki kabul edilmiş, diğerininki kabul edilmemişti. Kurbanı kabul edilmeyen, diğerine, "Andolsun seni öldüreceğim!"dedi. O da dedi ki: "Allah ancak takvâ sahiplerinden kabul eder. Maide Suresi) 17/10/2018
İSLAM FELSEFESİ DENEN
İslâm felsefesi, Müslüman filozofların ortaya koydukları felsefî düşüncenin genel adıdır. Felsefî bir düşünce olma bakımından İslâm felsefesinin, diğer felsefelerden hiçbir farkı yoktur.İslâm felsefesi tabirindeki felsefe ifadesi, Yunan felsefesi,Hind felsefesi, Modern çağ felsefesi derken felsefe neyi ifade ederse onu ifade eder; konu ve metod yönünden farklı değildir.
Yukarıda ki ifadeler Ankara İlahiyat Fakültesi İslam Felsefesi Ana Bilim dalının web sayfasındaki sunuş yazısından bir bölüm.Bir önceki yazıda ifade etmeye çalıştığım gibi İslam Felsefesi denilen şeyin diğer felsefi akımlardan,ekollerden farkı yok ve konu ve metod yönünden İslami sayılamaz. En azından ben İslami saymıyorum.
Dinimizin bir felsefesinin olduğunu kabul etmek mecburiyetindeyiz.Türk Dil kurumu sözlüğünde felsefenin ikinci bir anlamı verilmiş.Bir bilimin veya bilgi alanının temelini oluşturan ilkeler bütünü: Tarih felsefesi. Hukuk felsefesi.
Felsefenin ikinci manasına göre düşünürseniz elbette ki İslam dininin bir,hatta birden çok felsefesi vardır.Mesela dinimizde bir ibadet felsefesi olduğu düşünülebilir.Nasıl?
-İnsan Allah'a kulluk etmek için yaratılmıştır.Bütün ibadetler kulluk mantığıyla yapılır.(Kelime-i Şehadet'i söylerken Peygamberimizin(asv)kulluğunu(abduhu) resullüğünden önce söyleriz, Namaz kılarken gayri ciddilikten uzak olmak gerekir,kendi soframıza koymayacağımız veya gözden çıkardığımız hayvanları kurban etmeyiz.zekatı dünya malının bize emanet verildiğini bilerek veririz. Hacc kıyafeti kulluk bilincine uygundur.Namaz ve hacc da insani sınıflar ortadan kalkar.
Dinimizin bu İlahi felsefesini dini olmayan insanların ortaya koydukları,tamamen sınırla akıllarını temel alarak oluşturdukları kavramlarla anlatabilir miyiz?ANLATAMAYIZ!
Metod ve konu yönünden diğer felsefelerden farkı olmadığı bizzat Ankara İlahiyat Fakültesi tarafından söylenen İslam Felsefesinin amacı nedir?Hedefi nedir? Diğer felsefi ekoller gibi aklı ön plana çıkararak Vahyi ve Sünneti yok sayarak İslam Dinini bozmak mıdır? KARAR SİZİN! 11/10/2018
İSLAM DEĞİL İSLAMIN FELSEFESİ
Benim İslam felsefesiyle ilgili yazdığım yazı bazı arkadaşları rahatsız etmiş.
Daha önceki yazılarımda da defaatle belirtmiştim.KAVRAM KARGAŞASININ İÇİNDE boğuluyoruz resmen.İslam felsefesi de tam bir kavram kargaşası.
İslam felsefesi deyince ne anlıyoruz/anlıyorsunuz? Ben doğal olarak İslam akidesiyle alakalı konuları anlıyordum.Kaynakları incelediğiniz zaman bunun böyle olmadığını anlıyoruz.Çünkü İslami ilimlerden Kelam İlmi zaten İslam dininin itikadi konularıyla ilgileniyor.
Sahabe devrinin son zamanlarında felsefi tartışmalar Müslümanların arasına girmesiyle Kelam İlmi doğdu.(Kelam,deliller getirmek ve şüpheleri def etmek suretiyle dinî akideyi isbata muktedir olan bir ilimdir. Akaidle murad, amel olmaksızın,bizzat itikaddır, dini olmakla kasdedilen de Hz.Muhammed'in (s.a.v.) dinine mensub olmaktır.(El-İci,11, Mevakıf, el-Mevkıf el-Evvel lil-Mukaddimat el-Maksad el-Evvel Min el-Marsad eleEvvel.)
Kaynaklar diyor ki İslam felsefesi diğer felsefeler ile aynıdır.İslâm felsefesi tabirindeki felsefe ifadesi, Yunan felsefesi,Hind felsefesi, Modern çağ felsefesi derken felsefe neyi ifade ederse onu ifade eder; konu ve metod yönünden farklı değildir.(Ankara İlahiyat Fakültesi İslam Felsefesi Web sayfası)
Sadettin Taftazani bu konuya net bir şekilde açıklık getirmiş.Felsefe Arapçaya aktarılıp,Müslümanlar ona dalınca; mütekellimler şeriata ters düşen konularda filozofları reddetmeye daldılar.Sonuç itibariyle amaçlarını kavramak ve onları geçersiz kılmak için felsefeden pek çok şeyi kelama karıştırdılar.Öyle ki bu durum mütekellimlerin tabiiyat ve ilahiyat bahislerinin pek çoğunu kelamın içinde sokmalarına (idrâc), riyaziyat bahislerine dalmalarına kadar devam etti.Bütün bunlar sonuçta semiyat bahisleri hariç tutulduğunda kelamı felsefeden ayırt edilemeyecek (temeyyüz) bir konuma getirdi.İşte bu, müteahhirinin kelamıdır.(Müteahhirin Asr-ı Saadetten itibaren ilk üç asır (Sahabe,Tabiin,Etbaut tabiin)dan sonra gelen alimleri bu ad verilir)Sadüddin et-Teftâzânî, Şerhul-Akâid Tercemesi,çev. Sırrî Girîdî, Âsitâne Yay., Rusçuk 1292
İbni Haldunda bu şekilde düşünmektedir.Müteahhirin kelamcılarında kelam ve felsefenin yöntemleri iç içe girdi(ihtilat) ve sonuç olarak kelamın meseleleriyle felsefenin meseleleri birbirine karıştı (iltibas). Öyle ki, sonuçta bu iki disiplin (fen) birbirinden ayırt edilemez (temeyyüz) hale geldi.Abdurrahman b. Haldun, Mukaddime,el-Matbaatül-Behiyyetül-Mısriyye, Mısır Tsz, s. 327.
Yukarıdaki ifadelerden benim anladığım İslam felsefesi denilen şeyin İslamla pek te alakası olmadığı yönünde.Çünkü yine kaynaklarda İslam Felsefesinin 3 ekolü olduğu yazılı. Tabiat. Meşşai ve İşrak felsefesi.(Bu felsefelerin İslam akaidine uygunluğu ayrı bir yazı konusudur.)Ancak Tabiat felsefesinin üç kolu vardır.Naturalistler,Materyalistler ve Batıniler.Bu felsefeler İslam akaidine aykırıdır.
Yine kaynaklara göre İslam felsefesi denilen şey bir bütünlük arz etmez.Müslüman olmayanlarında katkıda bulunduğu bir daldır.Yine aynı noktaya geldik galiba,sorun yabancı kavramlarla İslam hakkında konuşmak.
Yazımı Doç.Dr.Müfit SARUHANın İSLAM FELSEFESİ VE PROBLEMLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME isimli çalışmasındaki ifadeleriyle bitirmek istiyorum.İslam Felsefesi, İslamın felsefesini ortaya koyan bir oluşum olarak algılana bilmektedir. İslam Felsefesi ifadesi, vahye dayanan ve insan ürünü olmayan İslamı insan ürünü ve çabası olan felsefeyle özdeşleştiren bir çağrışım taşısa da bu İslamınbir felsefe olduğu anlamında kullanılmamaktadır.Vahye inanmayan bir düşünce ancak İslamı bir felsefe olarak görebilir.Bununla birlikte İslamın öğretilerinin genelinden ortaya çıkan anlayışı nitelemek için İslamın Felsefesi vurgusu yapılabilir. Doç.Dr.Müfit Selim SARUHAN Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
15/10/2018
