İslamda Kuran, Allahın kelamı olarak kabul edilmekte ve en yüksek otoriteye sahiptir. Ancak, İslamın pratiği ile ilgili pek çok hüküm ve tavsiye, hadis kitapları üzerinden şekillendirilmektedir. Hadis, Nebimiz Muhammede ait olduğu iddia edilen sözler ve davranışlar olarak tanımlanır. Ancak, hadislerin kaynağı ve geçerliliği üzerine yapılan tartışmalar, İslam dünyasında ciddi bir ihtilafa yol açmıştır.
Kuranın kendisi, İslamın birincil kaynağıdır ve Allah, Kuranı insanlara en doğru ve eksiksiz şekilde iletmiştir. Kuran, sadece Allahın kelamıdır ve her Müslümanın hayatında rehberlik eden tek kaynaktır. Ankebût Suresinin 51. ayetinde, Allah, "Kendilerine okunmakta olan Kitabı sana indirmemiz onlara yetmiyor mu? Şüphesiz bunda iman eden bir kavim için gerçekten bir rahmet ve bir öğüt vardır." (Ankebût, 51) diyerek, Kuranın tüm insanlara yeterli olduğuna dikkat çeker. Bu ayet, hadislere ve diğer sözlü geleneklere başvurmadan yalnızca Kuran ile hükmetmenin, iman eden bir toplum için yeterli olduğunu ifade etmektedir.
Kuran, Nebimiz Muhammed tarafından kitaplaştırılmış ve bu metin, sahabe tarafından titizlikle korunmuştur. Ancak, hadislerin derlenmesi ve kitaplaştırılması, Nebimiz Muhammedin hayatta iken yapmadığı bir eylemdi. Hadislerin, Nebinin ölümünden sonra derlenmesi ve bazı münafık ve müşrikler tarafından oluşturulması hadislerin güvenilir olmadığını göstermektedir. Hadisler, Nebi Muhammedin sözleri olarak kabul edilse de, bu sözlerin derlenmesi ve kitaplaştırılması işlemi, çok sonra yapılmıştır. Hadis kaynaklarından biri olan Sahih-i Müslimde, Nebi Muhammed'in sahabelerine "Benden bir şey yazmayın, Benden Kur'an dışında bir şey yazan onu yok etsin" (Sahih-i Müslim, c.4, s.97) şeklinde bir tavsiye verdiği belirtilmektedir. Bunun yanı sıra, birçok hadisin de Nebimiz Muhammed'in sözlerinden farklı olduğu ve müslümanlar arasında zamanla farklı görüşlerin ve içtihatların ortaya çıkmasına yol açtığı görülmektedir. Sahabe, Nebinin sözlerini yazmayı reddetmiş ve yalnızca Kuranı muhafaza etmiştir.
Hadislerin farklı mezhepler arasında çokça farklılık gösterdiği de açıktır. Örneğin, Kunut duası konusunda dört mezhep arasında farklı uygulamalar bulunmakta ve bu durum, sünnetin doğruluğunu sorgulamaktadır. İslamın pratik yönü olan namazda, Hanefiler ve Hanbelîler Kunut duasını yatsı namazında okurken, Şafi ve Maliki mezhepleri sabah namazında ve cemaatle okumaktadır. Ayrıca, Şiiler bu duayı kabul etmemekte ve okumamaktadır. Böyle bir çelişki, hadislere uyulamayacağını gösterir.
Gelenekçi İslam anlayışının dayandığı hadisler, bazen birbirleriyle çelişen ifadeler içermektedir. Örneğin, Tirmizi, Ebu Davud ve Buhari gibi hadis kitaplarında, "Kan aldırmak, orucu bozar" (Tirmizi, Ebu Davud, Buhari) şeklinde bir hadis varken, aynı kaynaklarda Nebimiz Muhammed'in oruçlu iken kan aldırdığına dair başka bir hadis de bulunmaktadır (Ebu Davud, Tirmizi, Buhari). Buradaki çelişki, hadislerin doğruluğu ve güvenilirliği konusunda ciddi sorular doğurmaktadır.
Bir diğer örnek ise tuvaletle ilgili hadislerdeki çelişkidir. Hanbelî mezhebinin hadis kitaplarında "Kıbleye doğru tuvalet yapmak yasaktır" (Hanbel) ifadesi yer alırken, Buharide ise "Peygamberimiz kıbleye doğru tuvalet yaptı" (Buhari) şeklinde bir rivayet bulunmaktadır. Buradaki çelişki, hadislerin güvenilirliğini sorgulamamıza yol açar. Eğer hadisler gerçekten Nebimiz Muhammedin sözleri ise, bu kadar farklılık neden ortaya çıkmaktadır?
Gelenekçi İslam anlayışı, hadis ve mezhep içtihatlarına dayanmaktadır. Ancak bu içtihatlar ve hadisler, birbirleriyle çelişen uygulamaları içermektedir. Bu durum, hadislere ve mezheplere dayalı bir İslam anlayışının, Kuran ile uyumlu olmadığını gösterir. Kuran, kadınların regl döneminde ibadet yapmalarına engel olmazken, bazı hadislerde kadınların aybaşı iken ibadet etmeleri yasaklanmış ve bu durum, hadislere dayalı bir uygulama olarak toplumda yerleşmiştir. Bu tür hadislerin, Kuranın açık hükümlerine aykırı olduğu açıkça görülmektedir.
İslamın temel kaynağı olan Kuran, her zaman yeterli ve geçerli bir rehberdir. Hadisler, zamanla farklı grupların oluşturduğu içtihatlarla şekillenmiş ve birçok çelişkiye neden olmuştur. Geleneksel İslam anlayışının dayandığı hadis kitaplarındaki çelişkiler, hadislerin güvenilirliğini ve geçerliliğini sorgulamamıza yol açmaktadır. Kuran, Allahın değişmez ve eksiksiz kelamıdır ve İslamın pratiği, sadece Kurana dayanarak sağlanmalıdır. Hadisler ve mezheplerin oluşturduğu çelişkiler, İslamın özünden sapmalara neden olmuş ve bu sapmaların önüne geçmek için Kurana dönülmesi gerektiği açıkça görülmektedir.
YZ
