Biyokimyasal etkileri bakımından, canlılar âleminin dengesini sağlamada çok büyük önem taşıyan bakteriler, sayıları oldukça fazla olan ve hemen hemen her yerde yaşayabilen canlılardır. Hızla çoğalma özelliğine sahip olan bakteriler, tüm ekosistem ve insanların yaşamında önemli bir yere sahiptirler.
Pek çok çeşidi olan bu canlılar yeni yeni şekiller alabilir ve dakikalar içinde sayıca milyarlara ulaşabilirler. Bazen oksijeni bol ortamlarda, bazen de oksijensiz alanlarda yaşayabilirler. Fotosentez yolu ile veya organik maddeleri ayrıştırarak enerji elde ederler. Birbirlerinin aynı olduğu düşünülen bakterilerin metabolizmaları incelendiğinde, aslında birbirlerinden farklı türler olduğu tespit edilmiştir.
Bakterilerin Faaliyetlerinden Bazıları:
Gözle görülemeyen bakteriler, fotosentez yaparak dünyadaki yaşama büyük oranda katkıda bulunmaktadırlar.
Kayaları yiyerek parçalayan bakteriler, gerekli kimyasal maddeleri ayrıştırarak deniz suyuna oradan da besin zincirine katar, böylece okyanus dibindeki canlılığın korunmasını sağlarlar.
Ayrıca yaz boyunca göllerin içindeki canlıların ihtiyacı olan mineral ve besinleri hazırlarlar. Göllerde kış boyunca neredeyse ölü olan bitki ve hayvanların yazın tekrar canlanırken ihtiyaç duyacakları besin ve mineraller, kışın bakterilerin yaptığı faaliyetler ile sağlanır.
Yeryüzündeki demir yataklarının, hatta bedenimizdeki demirin kaynağı da bakterilerdir. Bazı bakteri türleri suyun içinde erimiş olan demiri sudan ayırma özelliğine sahiptir. Bu canlılar, okyanuslarda çözünen demir moleküllerini bu şekilde tüketirler ve bunları kendi vücutlarında yoğunlaştırırlar. Bakterilerin vücudunda yoğunlaşan demir daha sonra okyanus tabanında demir yatakları şekline gelir. Bunlar yüz milyonlarca yıl boyunca dağlara doğru itilir ve buralarda büyük demir yataklarını meydana getirirler.
Bakterilerin, oluşumunda rol oynadıkları en önemli ve belki de en değerli bir diğer maden ise altındır. Yüzeyin 2 mil (3,5 km) altında bulunan bu bakteriler altın madenlerinde yaşarlar. Kayalardan beslenerek mikroskobik altın parçalarının çökelmesini hızlandırır ve yeraltında altın oluşmasına sebep olurlar.
Yediğimiz yoğurt ve peynir gibi gıdalar da bakterilerin birer ürünüdür.
Bağırsaklarımızda da görev yapan birçok bakteri çeşidi vardır. Bu bakterilerin her birinin görevi farklıdır. Besinlerin sindirilmesinden, vitaminlerin emilmesine kadar her türlü işi yerine getirirler.
Bir mikroorganizmanın ihtiyaç olan yerde ihtiyaç olan şekilde ve sayıda bölünmesi mucizevî bir olaydır. Bir yiyecek üzerinde yaşayan bakteri de, yeraltında madenleri ayrıştıran bakteri de, insanların bağırsaklarına yerleşmiş olan bakteri de, farklı özelliklere sahip olmasına rağmen aynı bakteridir. Nerede, ne kadar gerekiyorsa o miktarda çoğalan tek hücreli bu canlıların akılları yoktur. Bakterilerin bilinçli hareket edip hesap yapmalarını onlara ilham eden, kuşkusuz Yüce Allah’tır.
Altuğ Öztürk