, Kaan, "Evrim sürecimde ki basamakları insan olmaya doğru yönlendirdikçe seni anlıyorum" diye bir mesaj yollamış bana. Hem çok etkilendim, hem çok hüzünlendim, hem de düşündüm.

Sahi nedir insan olmak ? Bilgiler edindiğim kaynaklardan ve kendi yolumdan …

"And olsun güneşe ve aydınlığa, ardından gelmekte olan ay'a, onu açığa çıkardığında gündüze, örtüp bürüdüğünde geceye, cahiliyet devrine ait her şeyi çiğniyorum"

İnsan, beyni, bedeni, duyguları ve ruhuyla vardır. İnsanı tamamlayan bu nitelikler, insan olmanın temel taşlarıdır. İnsan doğmakla insan olunmaz. İnsan olmak, sonradan kazanılan bir vasıftır. İnsan yaratılışından itibaren sürekli gelişmek ve arınmak zorundadır. Yaratılış olarak aynı vasıflarda temiz doğan insanlar, (bizler) insan olmak için sonradan kazanılan tüm kötü karakterler, kişilikler, ve duygular, kısaca insanlara (tüm yaratıklara) zarar veren tüm kötü nitelikler ve hayvani vasıflarından arınmaktır. Bu da bilgi gereksinimiyle, kendi iç dünyasında, kalbinde güzellikleri yaratmakla olur. İslam bilim adamı Ali Şeriati, "sevgi, bilinçlice bir bağ; apaçık, duru bir görmenin sonucudur" der. İnsan sevgidir, sevgiden ibarettir. İnsanları sevmek duygusundan geçer insan olmak.

Günümüzde ezberlenen insan tipleri, genel olarak yoz ve bağnazdır. İnsanlar, ezberlenmiş ve edilgen fikirlerle yaşamaya devam ettiklerinden, insan olmak vasfı için uğraşan insanlara daima zarar verirler. İnsanları ayırmadan sevmek, onları can bilmek, onları hataları ve eksiklikleriyle sevmek, onları anlamak yetisi, insanın yıpranmasına sebebiyet verdiği gibi, onu bu niteliklerinden (niyeti) dolayı da taşlarlar. Hatta bu iyi niyetli insanları güruhlar kendileri gibi görmek isterler. İnsanı insan yapan, etten ve kemikten olan bedeni değil, bu bedendeki duruşu, tavırları, fikirleri, ahlâkı ve onu yönlendiren beyni ile beynindekileri telaffuz eden kalbi, ruhu ve dilidir.

"İnsan ruhu kandil, bilim onun aydınlığıdır" diyor Farabi.

İnsan olmak yolunda, fikirler ve kendine inanış, iyi yüreklilik ve doğru olma alışkanlığıdır. Bayağı insan olmak çok kolaydır, kolayca yayılır ve bulaşıcıdır. Fazilet sahibi insan olmak ise zordur. Fazilet kolayca insanlara bulaşmaz.

Maslow şöyle der, "insanın varoluş nedeni kendisini gerçekleştirmesidir."

İnsan olmak, inancın en temizi ile karşılık beklemeden varacağı yola aşk ile bağlanmaktır. Bütünleşmektir kalbi ve vicdani ile. Heidegger’e göre kendini bulan ve seçim yapabilen insan "kendi gibi" bunu başaramayan güruhlar ise "herkes gibi" olur der. Bu anlamda kendi olmak ve kendi gibi yaşamaktır insan olmak. İnsan olma vasfı, insanın yaratılışından bu yana devam etmektedir. Yanlış düşüncelere sahip, bedeninden dolayı insan dediklerimiz (beşer), yanlış fikirlerle, kendi bencil çıkarlarından öte, birileri için ve onlara göre desinler diye yaşadıklarından, faziletli insanları, insan olmak için yol alan bireyleri yadırgarlar. Çünkü, onlar, kendileri gibi olamadıklarından, istedikleri gibi yaşayamadıklarından, hep birileri için yaşadıklarından, şu veya bu ne diyecek korkusuyla birilerine göre davrandıklarından, insan olma yolundakileri kendi yanlarında görmek istemezler. Mevlana şöyler der, "ey aymaz kişi, taşın nasıl bir şeyden haberi yoksa, senin de düşünce dünyasından haberin yok. Sen düşünce dünyasından gâfilsin. Çünkü sen bir şekilden, kalıptan ibâretsin; akıldan payın yok. Sen, insan huylu değilsin, insan şeklinde bir yaratıksın".

"Düşünce üretemiyorsan susmayı öğren."

İnsan, insan olma yolundaki karşılaşacağı zorlukları tek başına aşarken, kendini yaralayan manevi hasarları zor tamir edeceğinden, bu uzun ve tehlikeli yolda karşılaşacağı tüm engelleri tek başına aşmak zorundadır. Ya da kendisi gibi olan insanları bulacaktır. İnsan olma yolundaki patikaları keşfettiğinde fazilete erişecek, yaratıcı olma ve fikir üretme sanatına gelecektir. "Hakikat aramakla bulunmaz ancak bulanlar hep arayanlardır" der Bayezid-i Bistami.

O zaman gerçek insan, varlığını ve yaşamını bütün insanların yaşamıyla bütünleştiren, onları her şeye “rağmen” seven ve onların yararına çalışandır. Onları severken içindeki bütünlüğe ulaşandır. Sevgiyle birlikte bilgiye, bilime varandır. Dr Faruk Saleem şöyle der, "Zihin fukara olursa, fakir ukala olur." O zaman sen bilgi olmak zorundasın. İnsan olmak, OLMAK’tır. Bilgidir… İnsan olma yolunda çabalayanlara Tanrı yardımcı olsun.

20/01/2010

Sevgili Özbek