Trabzon,tarihî,doğal güzellikleri ve sosyal yapısıyla bir yeryüzü cennetidir.Karadeniz Bölgesi’nin en gelişmiş illerinden birisidir.Burası maviyle yeşilin bütünleştiği bir tabiat harikasıdır.1461 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilerek İslâm beldesi yapılan bu güzide şehir,önceleri pek çok değişik kültüre ev sahipliği yapmıştır.Bugün cami olarak kullanılan Yeni Cuma Camiî,Ayasofya Camiî gibi eski eserler önceleri kiliseydi.Fakat bu eserler camiye dönüştürülürken orijinallikleri bozulmamıştır.
Trabzon,denizi,dağları ve yaylalarıyla muhteşem bir görünüm arzetmektedir.Baharla beraber tabiat,kışlık elbisesinden arınarak yeşile bürünür.Yağmurun o doğal bereketi dört mevsim boyunca hiç eksik olmaz.Meyvenin en hası,mısırın ve fındığın âlâsı burada yetişir.Dilerseniz Trabzon’u biraz da Mahmut GOLOĞLU’ndan dinleyelim:
“Selâm Trabzon’uma!
Dört köşe kalesine,kargalaklı yalısına
Maranzul incirine,dutuna,karayemişine
Yokuşuna,inişine,selâm!
Selâm Trabzon’uma!
Dizi dizi küleklerine
Evleklerine,mereklerine
Anderin kaybanası enüklerine selâm!
Selâm Trabzon’uma!
Dolamaç dolamaç yollarina
Tel tel kuymağına
Hamsili kayganasina,lazuttan bazlamasina
Kumuluna,kanzilisine
Zağanosuna,zinosuna,ziziline selâm!”
Trabzon insanı gelenek ve göreneklerine çok bağlıdır.Hele de folkloru bir deryadır.Düğünleri dillere destandır.Kemençe en revaçta olan bir çalgı aletidir Trabzon’da.Bizim uşaklar kemençenin sesini duyunca kendilerinden geçerler adeta.Doğanın haşinliği folklora da yansımıştır.Burada oyunlar genelde sert ve seri oynanır.Gelin Trabzon’u yine Goloğlu’ndan dinleyelim:
“Selâm Trabzon’uma!..
Gönülden yaşatıp göremediğim
Yoluna bakıp gidemediğim
Hâli nicedir bilemediğim
Damına,tarabasina
Kara kaşlisina,gözü yaşlisina
Erine,yiğidine,kocamişina
Sakali tel tel,saçi yeni bitmişine
Yedisinden yetmişine
Yürek dolusu selâm!”
Trabzon en faal yerleşim yerlerinden birisidir.İnsanı mert,üretken ve vatanseverdir.Sanatkâr,politikacı ve ilim adamları yetiştiren illerin en ön safındadır.Ali Naki Efendi,İbrahim Cûdî Efendi,İsmail Safa,Halil Nihat Boztepe,Hamamizâde İhsan Bey,Hasan Saka,Sabahattin Eyüboğlu,Cevdet Sunay,Osman Turan,Oktay Rıfat Horozcu,Necmeddin Karaduman,Hasan İzzettin Dinamo gibi ünlü isimler Trabzonlu’dur.Sözlerimi Merhum Goloğlu’nun mısralarıyla tamamlamak istiyorum:
“Selâm Trabzon’uma!
Trabzon’un uşağına,kaytanina kuşağına,zipkasina,mintanina
Kukulasina,çulkisine,çapulasina,horonina,kemençesine,yayina
Funduğuna,misirina,çayina selâm!..”
e-mektup: mnihatmalkoc@hotmail.com
